نظام سياسي مطلوب در انديشه سياسي آيت‌الله مصباح‌يزدي

The desirable political system in Political Thought, Ayatollah Msbahyzdy

پژوهش حاضر مي‌كوشد ضمن بازخواني انديشه و مواضع سياسي آيت‌الله مصباح يزدي، ‌‌‌‌به اين پرسش اصلي پاسخ دهد كه ساختار بينش سياسي وي از چه مقوله‌هايي تشكيل شده و بر اين اساس نظام حكومتي مورد نظر وي چه بوده است؟ طبق فرضيه پژوهش، مصباح يزدي در چهارچوب فلسفه اسلامي و مشخصاً حكمت متعاليه به ارائه نظام سياسي مطلوب مبتني بر تقدم دانش بر قدرت و اصالت وجود مبادرت ورزيده است. انديشه ايشان بيش از اينكه منبعث از نگاه فقاهتي باشد، منبعث از نگاه فيلسوفانه وي است. پس بر اساس نوع نگاه خود درباره انسان و عقل، به ضرورت وحي و نبوت و از دريچه آن به رابطه دين و سياست پرداخته است. براي بررسي اين فرضيه از روش هرمنوتيك لئو اشترواس، يعني توجه به نقش متن با استفاده از آثار ديگرش در فهم متن، استفاده شده است. يافته‌هاي پژوهش نشان مي‌دهد كه نقص انسان و عدم كفايت عقلي او براي تأمين سعادتش در نظر آيت‌الله مصباح يزدي، راه را براي حكومت ولايي در انديشه ايشان باز نموده است. مشروعيت چنين‌ حكومتي براساس نصب و اذن الهي مي‌باشد و مردم، هرچند نقشي در مشروعيت بخشيدن به حكومت اسلامي ندارند، اما برپايي و تشكيل حكومت اسلامي، نيازمند همراهي و پذيرش مردم است.

Recognition of major keywords in Imam Khomeini's thoughts is an important path to completely know the intellectual-political collection of the structure which he legally and institutionally built after the revolution of 1357 and left for us. "Ommat" is one of those keywords with religious essence and Islamic feature that came to the political thinking of Islamic thinkers specifically the great leader of our Islamic revolution. The investigation of theoretical and practical works of Imam Khomeini indicates that the word "Ommat" has been able to compete with conceptual changes of the day such as nation and nationalism in addition to maintaining its validity and Koranic origin. In fact, it has reproduced itself employing the instrument of ejtehad, adjusting itself to the conditions of time and place in Imam Khomeini's thoughts. The present research tried to study Imam Khomeini's attitude employing descriptive-analytical technique and library method. By studying the terminology used by Imam Khomeini, it is concluded that the concept of "nation" is a marginal one, in relation with the concept of "Ommat" In fact, Imam Khomeini has not negated nationalism with the meaning of national authority in his comments, but he has negated ethnicity and clanship and their undesirable impact as the factors of separation among Islamic ommat.