رويكردهاي ارتقاي سلامت روان در محيط‌هاي كاري كشور ايران، مروري بر وضعيت موجود و ارائه راهكار‌هايي براي آينده

Promoting Mental Health in Workplaces of Iran; Reviewing Present Status and Future Approaches

اهداف سلامت رواني شامل خوب‌بودن ذهني، ادراك خودكارآمدي، استقلال و خود‌مختاري، كفايت و شايستگي، وابستگي بين‌نسلي و خودشكوفايي توانمندي‌هاي بالقوه فكري و هيجاني است. شيوع اختلالات رواني به طور ميانگين در كشور ما 23/6 درصد است و در جامعه كار و توليد بر اساس آخرين پيمايش كشوري در حدود 33 درصد بوده است و كاهش اين ميزان از اختلالات رواني نيازمند برنامه ملي است. مواد و روش ها اين مطالعه تركيبي (با غلبه روش كيفي) است. درمجموع براي گردآوري اطلاعات از سه روش مرور اسناد و منابع، مصاحبه و بحث گروهي استفاده شده است و نتايج در سه بخش وضعيت موجود، جهت‌گيري آينده و الزامات استقرار جمع‌بندي شده است. يافته ها تحليل اطلاعات اين مطالعه نشان مي‌دهد برنامه‌هاي سلامت روان محيط كار، خودجوش و داوطلبانه بوده است، منطبق با يك سياست ملي نبوده است، پراكنده و جزيره‌اي انجام شده است‌ و سنجش قبل و بعد مداخلات انجام نشده است. رويكردهاي ارتقاي سلامت رواني و اجتماعي پيشنهاد‌شده در اين مطالعه عبارت است از: مداخلات ترويجي (از جمله آموزش سبك زندگي سالم)، تحكيمي (از جمله رتبه‌بندي كارفرمايان از نظر ميزان رعايت الزامات محيط كار براي بهبود وضعيت رواني و اجتماعي، پوشش بيمه سلامت و غيره) و تسهيلي (مانند توسعه خدمات مشاوره تلفني، ايجاد مراكز هميار كاركنان در محيط‌هاي كاري). نتيجه گيري لازم است رويكردهاي پيشنهادي در اين مطالعه در قالب سياست ملي ارتقاي سلامت رواني و اجتماعي به تصويب شوراي هماهنگي خدمات بهداشتي بيمه‌شدگان برسد و اجراي آن به شكل پلكاني در كل كشور يا شروع آزمايشي آن از يك استان پيگيري شود.

Objectives The purpose of this study was to survey the mental and social health status in Iranian workplaces and recommend promoting approaches. Methods This research has a qualitative-dominant mixed-methods design. The study data were collected through review of documents and resources, interviews, and group discussions. The results were classified in three separate areas of the current situation, future direction, and requirements of implementation. Results Analysis of data revealed that mental health plans for workplaces were autonomous and voluntarily not pre-planned or based on national policy. Also, the evaluation was not performed before and after the intervention. Recommended approaches to promote mental and social health are administrating promotional interventions, compulsory interventions, and facilitative interventions. Conclusion The recommended approaches in this study should be approved by the coordination council for health services of the insured people and gradually be implemented in the framework of a national policy for promoting social and mental health throughout the country and first from one province as a pilot study.