پديد آورندگان :
ايراني، نگين دانشگاه ازاد اسلامي واحد قزوين - دانشكده معماري و شهرسازي، قزوين، ايران , سلطان زاده، حسين دانشگاه ازاد اسلامي واحد تهران مركزي - دانشكده هنر و معماري - گروه معماري، تهران، ايران , ميرزاخاني عراقي، نويد دانشگاه علوم پزشكي شهيد بهشتي - دانشكده علوم توانبخشي تهران - گروه آموزشي كاردرماني، ايران
كليدواژه :
فضاي درماني مناسب , كودكان اتيسم , ديدگاه والدين , فضاهاي درماني , كلينيك توانبخشي , اتيستيك
چكيده فارسي :
مقدمه و اهداف
اختلال طيف اُتيسم، يك اختلال فراگير در رشد سيستم عصبي است كه با نقص در تفكر، احساس، هيجان، زبان و توانايي ارتباط با ديگران همراه است. با توجه به شيوع اين اختلال در ايران، اين پژوهش با هدف پيش بيني ساخت فضاهاي درماني و آموزشي تخصصي براي درمان اين نوع بيماري در سال هاي آتي انجام گرفته كه مي تواند گام موثري در جهت درمان كودكان اتيستيك باشد.
مواد و روش ها
در اين پژوهش اسناد و منابع موجود به صورت كيفي توسط پژوهشگر بررسي شد و پرسشنامه اي طراحي شده است كه توسط 10 نفر از كاردرمانگران مجرب در زمينه اتيسم مورد تاييد واقع گرديد و در اختيار 19 تن از والدين كودكان اتيستيك در مراكز توانبخشي اتيسم و كلينيك تخصصي اتيسم ( ذهن زيبا) قرار گرفت. اين پرسشنامه ها بر اساس مشاهدات والدين كودكان مبتلا به اين بيماري با طيف اتيسم خفيف، شديد و اسپرگر و در رابطه با فضاهاي آموزَشي، خدماتي و درماني طراحي شده است. با توجه به ماهيت اين تحقيق، اين پژوهش به صورت توصيفي-تحليلي صورت گرفته است.
يافته ها
با توجه به 15 سوال طراحي شده ، نياز ها و ويژگي هاي فضاهاي درماني كودكان اتيستيك، مانند محركات محيطي ، صدا ، نور، رنگ ، شرايط ايمني و بهداشتي... توسط والدين اين كودكان مطرح و مورد بررسي قرار گرفت و نتايج آن با استفاده از رويكرد روانشناسي فضاهاي معماري بدست امده است. اما طبق تحقيقات انجام شده از ميان روش هاي درماني، روش هاي آموزشي مانند كار درماني ذهني و جسمي، گفتار درماني، بازي درماني و... مورد بررسي قرار گرفتند. اهميت و نقش استفاده از فضاهاي تخصصي از سوي معماران نشان مي دهد شكل دهي متنوع به فضاها و جزئيات ساختماني، ايجاد فضاهايي پويا و متنوع از جمله عوامل موثر معماري در روند آموزش كودكان اتيستيك هستند. در نظر گرفتن عناصر سازنده اي مانند رنگ، نور و صداي متناسب در اين فضاها، تاثير قابل توجهي بر روي بهبود عملكرد كودكان اتيستيك داشته و توجه به آن الزامي است.
نتيجه گيري
طبق تحقيقات و مشاهدات ميداني انجام شده، استفاده از رنگ هاي ملايم و اجتناب از رنگ هايي كه باعث تحريك و اختلال در تمركز كودكان در هنگام آموزش مي شود از اهميت زيادي برخوردار است. مي توانيم با طيفي از نور(كم و زياد كردن ) و يا به كار بردن فضايي به عنوان اتاق تاريك، فضايي براي تقويت تمركز آن ها بوجود آوريم. اين موضوع باعث كاهش استرس آنها شده كه خود در روند درمان اين كودكان، نقش مثبتي را ايفا مي كند. در اين راستا، بهتر است فضاهايي با قابليت انعطاف پذيري و به وصورت قرار دادي ( با توجه به نيازهاي اين كودكان) توسط معماران طراحي شده و بدين ترتيب كمك شايان توجهي به افراد مبتلا به اتيسم و والدين اين كودكان صورت پذيرد.
چكيده لاتين :
Background and Aim: Autism Spectrum Disorder (ASD) is a pervasive developmental disorder of nervous system which results in deficiencies in thinking, feeling, emotion, speaking, and social communication abilities. Considering the outbreak of this disorder in Iran, the present study was conducted to predict the construction of specialized educational and therapeutic spaces in the coming years that can be an effective step towards the treatment of autism children.
Material and Method: In the current descriptive analytical research, a questionnaire was designed by the researcher through a qualitative investigation in existing documents and resources. The questionnaire was also confirmed by 10 proficient occupational therapists in autism and later handed to 19 parents of the suffering children in Autism rehabilitation centers and Specialized Autism Clinic (Zehn-e-Ziba). The questionnaire was designed based on the observations of the sufferers’ parents with the spectrum of slight and intense autism and Asperger’s, relevant to educational, therapeutic, and service spaces.
Result: Considering 15 designed questions, the needs and medical charachteristics of therapeutic spaces for autistic children, such as environmental stimuli, sounds, lights, colors, safety, and health conditions, were stated by autistic children's parents and were investigated accordingly; the results were obtained using the psychological approach of architectural spaces. According to the studies investigated, among the therapy methods, educational methods, such as physical and mental occupational therapy, speech therapy, play therapy, etc., were prevoiusly investigated. The significance and role of using specialized spaces by the architects indicates that the diverse forming of the spaces and construction of details as well as creation of dynamic and diverse spaces are among the effective architectural factors for educating autistic children. Effective elements like color, light, and appriopriate sounds in these spaces must also be considered since they can dramatically influence the performance improvements of autistic children.
Conclusion: According to the researches and field observations, using light colors and avoiding stimulant colors may stimulate or interrupt children’s concentration while education, thus we can create a spectrum of light or use a space as a dark room to strengthen their concentration. This can decrease these children’s stress level, which plays a positive role in their therapy procedure. It can be suggested that architects design flexible spaces contractually with regard to children’s needs so as to help both autistic children and their parents.
