تدوين راهبردهاي مديريت ديپلماسي فرهنگي جمهوري اسلامي ايران در منطقه غرب آسيا

Developing Strategies for Cultural Diplomacy of the Islamic Republic of Iran in the West Asia Region

اين پژوهش به دنبال تدوين راهبردهاي مديريت ديپلماسي فرهنگي ج.ا.ايران در منطقه غرب آسيا است. در اين راستا ضمن احصاء‌ نقاط قوت، ضعف، تهديد، فرصت فضاي فرهنگي كشور با اخذ نظر خبرگان روابط بين‌الملل و متخصصان فرهنگي، راهبردهاي مديريت ديپلماسي فرهنگي ج.ا.ايران شناسايي شد. هدف پژوهش اكتشافي، نوع پژوهش كاربردي، روش پژوهش پيمايشي، تحليل داده‌ها تلفيقي (كمي-كيفي) است. شناسايي شاخص‌هاي SWOT از روش‌دلفي )كيفي) و تدوين راهبردهاي مديريت ديپلماسي فرهنگي از روش برنامه‌ريزي راهبردي فرد.آر.ديويد (كمي) انجام گرفت. جامعه آماري در اين پژوهش با حجم نمونه منطبق بوده و روش نمونه‌گيري غيراحتمالي هدفمند از نوع نمونه‌گيري قضاوتي است و شامل دو گروه: خبرگان روابط بين‌الملل و متخصصان فرهنگي به تعداد 20 نفر است. جهت جمع‌آوري داده‌ها از فهرست كنترل خبرگي و تحليل داده‌ها بر اساس تحليل نتايج دلفي انجام گرفت و با به‌كارگيري ابزارهاي برنامه‌ريزي راهبردي (SWOT و QSPM) درنهايت 10 راهبرد بهينه ارائه شد. اين راهبردها به‌كارگيري ظرفيت فضاي مجازي و نسل‌جوان در راستاي خنثي‌سازي اقدامات دشمن ‌با توليد محتواي سازنده فرهنگي، هدايت فضاي فرهنگي كشور جهت ارتقاء سطح فرهنگ عمومي منطبق با فرهنگ ايراني اسلامي و تقويت صادرات فرهنگي در منطقه غرب آسيا، تأثيرگذاري در تخصيص هدفمند اعتبارات فرهنگي به نخبگان جهت ارتقاء‌ جاذبه‌هاي فرهنگي بومي، اعمال سياست‌هاي منطبق با رهنمودهاي رهبري در حوزه‌هاي فرهنگي‌ جهت ‌گسترش نفوذ منطقه‌اي، مقابله با نفوذ فرهنگي دشمن و به‌كارگيري ظرفيت منتقدان در راستاي خنثي‌سازي اقدامات دشمن، عمليات رسانه‌اي و مجازي با به‌كارگيري شيوه‌هاي مناسب جهت انتقال فرهنگ ايراني‌اسلامي، مديريت توليدات فرهنگي در فضاي مجازي و حقيقي جهت اثرگذاري در منطقه غرب آسيا، ظرفيت‌سازي در كارگروه‌هاي تخصصي فرهنگي جهت تقويت و توليد محتواي فرهنگي در فضاي حقيقي و مجازي منطبق با سياست‌هاي كشور در منطقه، به‌كارگيري راهبردهاي تهاجمي به‌جاي راهبردهاي تدافعي و استفاده از ظرفيت نخبگان فرهنگي در مقابل اقدامات دشمن جهت تغيير ارزش‌ها و هنجارهاي جامعه، برنامه‌ريزي مناسب جهت هدايت كيفي فضاي فرهنگي با رويكرد افزايش نفوذ فرهنگي و تأثيرگذاري در منطقه مي‌باشند.

This article seeks to develop strategies for managing cultural diplomacy in the West Asian region. In this regard, the authors while enumerating the strengths, weaknesses, threats, opportunities of the cultural space of the country by obtaining the opinion of experts in international relations and cultural studies, identified the strategies for managing the cultural diplomacy of the Islamic Republic of Iran. This research is heuristic in terms of purpose, applied in terms of the type, survey in terms of methodology, and its data analysis is combinatory (quantitative and qualitative). To identify SWOT indices, the authors used Delphi method (qualitative) and used strategic planning methodology management strategies formulated by Fred, R. David (quantitative) to develop strategies for managing cultural diplomacy. The statistical population in this research is consistent with the sample size and the non-probabilistic purposive sampling method is a judgment-sampling type which consists of two groups: experts in international relations and cultural studies (20 persons). To collect data, the expert checklist and the data analysis based on the Delphi results were used, and finally 10 optimal strategies were provided by employing strategic planning instruments (SWOT and QSPM). They are as follows: using the potential of cyberspace and young generation to neutralize the activities of the enemy by producing useful cultural content; directing the cultural space of the country towards enhancing the level of public culture in coordination with Iranian- Islamic culture and boosting cultural exports in the West Asia region; influencing the purposeful appropriation of cultural credits to elites to improve native cultural attractions; implementing policies consistent with the Supreme Leader's guidelines in the cultural fields to expand cultural influence; confronting enemy's cultural influence and employing the capabilities of critics to neutralize enemy's activities; media and virtual operations by employing appropriate methods to spread Iranian- Islamic culture; managing cultural products in the virtual and real world for influencing the West Asia region; capacity building in specialized cultural workgroups to enhance and produce cultural content in real and virtual space consistent with the country's policies in the region; applying offensive strategies rather than defensive ones and using the potentials of cultural elites to deal with enemy's activities aimed at changing society's values and norms; and finally, appropriate planning for managing cultural space by adopting an approach to increasing cultural influence and inspiring the cultural atmosphere in the region.