كليدواژه :
فرهنگ راهبردي , ج.ا.ايران , انسجام دروني , تهديد , نظام بين‌الملل , اسلام
چكيده فارسي :
فرهنگ راهبردي، نظامي منسجم از نماد‌هـاست كه ترجيحات راهبردي طولاني مدت و فراگير را از طريق صورت‌بندي مفاهيم و نقش‌ها و اثربخشي نيروهاي نظامي در امور سياسي بين دولت‌ها، ايجاد مي‌كند؛ به‌عبارتي، فرهنگ راهبردي، يك محيط اجتماعي انديشه‌اي است كه گزينه‌هاي رفتاري را محدود مي‌كند. فرهنگ راهبردي درصدد تبيين اين موضوع است كه چرا كشورهايي با ساختارهاي مادي مشابه، راهبرد‌هاي متفاوتي را انتخاب مي‌كنند؟ در چنين شرايطي و باتوجه به نفوذ فزايندة فرهنگ در حيطة مطالعات امنيتي، بحث فرهنگ راهبردي مطرح شد. پرسش اين تحقيق آن است كه عوامل و ويژگي‌هاي فرهنگ راهبردي ج.ا. ايران كدامند؟ اين تحقيق كه از نوع توسعه‌اي است، با استفاده از روش اسنادي-كتابخانه‌اي و ميداني انجام شده است. جامعة آماري اين پژوهش، براساس روش انتخابي (غيرتصادفي) از بين صاحب‌نظران رشتة «روابط بين‌الملل»، «برخي از مراكز پژوهشي و اساتيد دانشگاهي شهر تهران» انتخاب شده‌اند. حجم نمونة اين تحقيق 50 نفر است. در راستاي پاسخ‌گويي به پرسش‌هاي تحقيق از ابزار پرسشنامه استفاده شد. به‌منظور تعيين روايي، از روش «روايي محتوايي» استفاده شد. يافته‌هاي به‌دست آمده، مؤيد عوامل و ويژگي‌هاي موردنظر نگارنده در مورد فرهنگ راهبردي ج.ا. ايران است. يافته‌هاي آماري بيانگر آن است كه ويژگي‌هاي «الهام‌بخشي»، «تعامل‌پذيري بدون وابستگي يكجانبه»، «بي‌اعتمادي به بيگانگان»، «پرهيز از جنگ‌طلبي و تأكيد بر صلح و امنيت»، «خوداتكايي»، «نيروي انساني و روحيه»، «ايمان به خدا، ولايت‌پذيري و شهادت‌طلبي»، «تهديدمحوري»، «حضور يكپارچة مردم در شرايط دفاعي»، «انسجام داخلي در شرايط دفاعي»، «دشمن‌شناسي مردم»، «بالا بودن آستانة تحمل مردم»، «داشتن اعتماد به نفس» از نظر نمونة آماري، از ميانگين بالاتري نسبت به ويژگي‌هاي سطوح اجتماعي و خُرد برخوردار بوده‌اند.
چكيده لاتين :
Strategic culture is a coherent system of symbols that generates the long-term and inclusive strategic preferences through formulating the concepts, roles and effectiveness of the military forces in the political affairs between governments; in fact, strategic culture is a social thinking-oriented environment that limits the behavioral choices. Strategic culture seeks to explain this matter that why countries with similar material structures select different strategies? In this context and regarding the increasing influence of culture in the field of security studies, the discussion of strategic culture was raised. The question of this research is: What are the factors and features of strategic culture of I.R. of Iran? This research which is a developmental study has been done using the documentary-library and field study methodology. The statistical population of this research has been selected on the basis of a selective (non-occasional) method from among the experts in the field of "international relations", "some research centers and university professors in Tehr@n". The sample size of this study is 50 individuals. Questionnaires were used to elicit answer to the research questions. Content validity method was used to determine its validity. The findings of this study confirm the factors and features of the author regarding strategic culture of I.R. of Iran. The statistical findings indicate that the features of "inspiration", "interoperability without unilateral dependence", "distrust to foreigners," "avoiding bellicosity and emphasizing peace and security," "self-reliance," "human power and morale," "faith in God, providence and martyrdom", "Threat-orientedness"," The unique presence of people in defense condition", "internal integrity in defense condition", "People's recognition of enemy", "people's higher tolerance threshold", and "having self-esteem" statistically had a higher average than social and welfare levels.
