تحليل ژنتيكي عملكرد و اجزاي عملكرد بذر در گونه‌هاي اهلي و وحشي اسپرس و ارتباط آنها با عملكرد علوفه

Genetic Analysis of Seed Yield Components and its Association with Forage Production in Wild and Cultivated Species of Sainfoin

مطالعات در زمينه تنوع ژنتيكي خصوصيات بذري در گونه‌هاي اهلي و وحشي و ارتباط آنها با عملكرد علوفه در اسپرس اندك است. به‌منظور بررسي تنوع و تشريح روابط بين عملكرد و اجزاء عملكرد بذر، 93 ژنوتيپ از 23 گونه شامل 21 گونه‌ وحشي به‌همراه گونه زراعي در قالب طرح بلوك­هاي كامل تصادفي با سه تكرار در مزرعه تحقيقاتي دانشگاه صنعتي اصفهان مورد ارزيابي قرار گرفتند. تجزيه واريانس داده­ها نشان داد، ژنوتيپ­ها از نظر صفات اندازه­گيري شده تفاوت معني­داري داشتند، كه نشان‌دهنده وجود تنوع ژنتيكي بين ژنوتيپ­هاي مورد مطالعه است. در بين صفات بيشترين تنوع در ژنوتيپ­هاي اهلي مربوط به باروري خوشه و در ژنوتيپ­هاي وحشي مربوط به طول خوشه بود. نتايج حاصل از ضرايب همبستگي مشخص كرد عملكرد بذر همبستگي مثبت و معني­داري با تعداد ساقه در بوته و تعداد دانه در خوشه و همبستگي منفي و معني­داري با طول خوشه و روز تا 50 درصد گل‌دهي دارد. عملكرد بذر با عملكرد علوفه در گونه­هاي وحشي داراي همبستگي مثبت و متوسط و در گونه‌هاي اهلي فاقد همبستگي بود. تجزيه خوشه­اي ژنوتيپ­ها را در سه گروه طبقه‌بندي كرد كه گونه‌هاي اهلي و وحشي از يكديگر تفكيك شدند. براساس تجزيه به مؤلفه­هاي اصلي مؤلفه اول بر عملكرد

Little is known about genetic variation of seed related traits and their association with forage characters in sainfoin. In order to investigate the variation and relationship among seed yield and its components, 93 genotypes from 21 wild and cultivated species of genus Onobrychis were evaluated using a randomized complete block design with four replications at Isfahan University of Technology Research Farm, Isfahan, Iran. Analysis of variance showed that there was significant difference among genotypes, indicating existence of considerable genetic variation in this germplasm. Panicle fertility and panicle length had the most variation in cultivated and the wild genotypes, respectively. Results of correlation analysis showed that seed yield was positively correlated with number of stems per plant and number of seeds per panicle and negatively correlated with panicle length and days to 50% flowering. Seed yield had positive correlation with forage yield in wild species while this correlation was not significant in cultivated one. Cluster analysis classified the genotypes into three groups which separate wild and cultivated species. Based on principal component analysis the first component was related to seed yield and the second one was related to components of forage yield which can be used for selection of high forage and seed yielding genotypes.