عنوان مقاله :
سير تحول تعريف تشبيب در آثار صاحب‌نظران متقدّم و متأخر فارسي و عربي و نقد آن تعاريف
عنوان به زبان ديگر :
A Critical Survey of Tashbib Definition in the Old and the Last’s views
پديد آورندگان :
حسيني سده، الهام دانشگاه اصفهان , آقاحسيني دهاقاني، حسين دانشگاه اصفهان
كليدواژه :
قصيده و تشبيب , علوم بلاغي , نسيب و تغزل , تحول تعريف تشبيب , آثار صاحب‌نظران متقدّم و متأخر فارسي و عربي , نقد تعاريف
چكيده فارسي :
در بررسي و تبيين ساختار قصيده، همواره به بخش‌هاي مختلف آن توجه شده است. قصيده به‌جز بخش اصلي، بخش‌هايي چون تشبيب، تخلّص و شريطه نيز دارد كه همواره توجه اهل ادب را به خود جلب كرده است. تشبيب را بايد راه ورود به قصيده و يكي از مهم‌ترين بخش‌هاي آن دانست كه به‌دليل قرارداشتن در پيشاني قصيده براي ترغيب و تهييج مخاطب نقش مهمي را به عهده دارد و همواره يكي از موضوعات بحث‌انگيز و محل اختلاف اهل فن بوده است؛ اما با همة كوشش‌ها، اهل ادب هنوز تعريف جامع و مانعي از آن به دست نداده‌اند. در اين پژوهش هدف اين است كه ضمن بيان ديدگاه‌ها و آراي متقدمان و متأخران، بررسي و دسته‌بندي و نقد اين تعاريف، تعريف كامل‌تر و دقيق‌تري از تشبيب بيان كرد تا بتوان به درك روشن‌تري از آن دست يافت. بنابراين اين پژوهش مي‌كوشد براي دستيابي به اين هدف پاسخي براي پرسش‌هاي زير بيابد:
1 - تعاريف ارائه‌شده در كتاب‌هاي بلاغي تاچه حد شناساي تشبيب‌هاي فارسي است؟
2 - آيا بنابر بيشتر كتاب‌هاي بلاغي، تشبيب و نسيب و تغزل مترادف و هم‌رديف هستند؟
3 - آيا مي‌توان در تشبيب ويژگي خاصي مكمّل ويژگي‌ها و تعاريف آن در كتاب‌هاي بلاغي يافت؟
4- آيا هر مقدمة قصيده‌اي را مي‌توان تشبيب دانست؟
چكيده لاتين :
In the study and explanation of the structure of the odes, different parts of it have always been noticed. In addition to the main part, the ode has some parts such as Tashbib, Takhallos and Sharithe, which have always attracted the attention of the literary people. Tashbib should be a way of entering into an ode and is one of the most important parts of it, which has an important role in perspiring and stimulating the audience due to being in the forefoot of the poet. It has always been one of the controversial debates among the professionals, but in spite of all their efforts, the comprehensive and perfect definition of it has not been provided by the literary community. In this research, the aim is to express and criticize these definitions more completely and precisely in order to provide a clearer understanding of it.
Therefore, the researchers in this essay try to find an answer to the following questions in order to achieve the goal:
1- To what extant do the definitions presented in rhetorical books fit with the Persian Thashbib?
2- Could be said that, according to the most of rhetorical books, Tashbib, Nasib and Taghazzol are synonyms?
3 - Is it possible to find a feature complementary to the ones presented in the rhetorical books?
4. Could any prelude to the ode be called Thashbib?
