اثر روزه داري ماه مبارك رمضان بر فعّاليت محور هيپوتالاموس - هيپوفيز - آدرنال در بيماران مبتلا به تخمدان پلي كيستيك

Effect of Ramadan Fasting on Activity of Hypothalamus-Pituitary-Adrenal Axis in Polycystic Ovary Syndrome Patients

مقدمه: سندرم تخمدان پلي كيستيك، يك اختلال پيچيدۀ ناهمگن است كه عوامل چندي در آن تأثير دارد. 4 تا 18 درصد زنان در سن باروري به آن مبتلا مي شوند كه همراه با اختلال در عملكرد باروري، متابوليكي و رواني مي باشد. محور هيپوتالاموس- هيپوفيز- آدرنال داراي يك نقش اساسي در رشد و تنظيم سيستم توليد مثل در مردان و زنان است و فعاليت اين محور در بيماران مبتلا به سندرم تخمدان پلي كيستيك بالا گزارش شده است. مطالعه حاضر با هدف مقايسه بيوشيميايي نوروهورمون هاي مغزي در دو گروه از زنان مبتلا به تخمدان پلي كيستيك روزه دار و غير روزه دار انجام شد. روش‌كار: اين مطالعه مقطعي در مرداد ماه سال 1390 (مصادف با ماه مبارك رمضان) بر روي 40 بيمار مبتلا به سندرم تخمدان پلي كيستيك كه به پژوهشكده رويان تهران مراجعه كرده بودند، انجام شد. بيماران در دو گروه 20 نفره مطالعه (روزه دار) و كنترل (بدون روزه) قرار گرفتند. گردآوري اطلاعات با استفاده از پرسشنامه محقق ساخته انجام شد. براي بررسي اثر روزه داري، هورمون هاي استرس زا در اولين سيكل قاعدگي بعد از ماه رمضان مورد بررسي قرار گرفت. تجزيه و تحليل داده ها با استفاده از نرم افزار آماري SPSS (نسخه 18) و آزمون هاي كاي دو، ضريب همبستگي اسپيرمن، تي مستقل و من ويتني انجام شد. ميزان p كمتر از 0/05 معني دار در نظر گرفته شد. يافته‌ها: در افراد مبتلا به سندرم تخمدان پلي كيستيك، ميانگين سطح هورمون كورتيزول در گروه روزه دار (4/4±8/2 ميكروگرم/ دسي ليتر) كمتر از گروه بدون روزه (7/4±2/11 ميكروگرم/ دسي ليتر) بود (0/049=p). همچنين ميانه سطح هومون نورآدرنالين در گروه روزه دار (1273/5 پيكوگرم/ ميلي ليتر) كمتر از گروه بدون روزه (1503/5 پيكوگرم/ ميلي ليتر) بود (0/047=p). سطح هورمون هاي آدرنالين (0/151=p)، بتا اندورفين (0/543=p) و انسولين (0/818=p) در گروه روزه دار نسبت به گروه بدون روزه تفاوت معناداري نداشت. نتيجه‌گيري: روزه داري در ماه مبارك رمضان باعث كاهش معني دار نوروهورمون هاي استرسي كورتيزول و نورآدرنالين در بيماران مبتلا به تخمدان پلي كيستيك مي شود. همچنين مداخله در شيوۀ زندگي در بهبود سلامت بدن مؤثر است.

Introduction: Polycystic ovary syndrome (PCOS) is a complex, multifaceted, heterogeneous disorder affecting 4-18% of reproductive-aged women that is associated with reproductive, metabolic and psychological dysfunction. The hypothalamic pituitary gonadal axis has a critical part in the development and regulation of the reproductive system in men and women. The over activity of this axis has been reported in PCOS. The purpose of this study was biochemical comparison of stress neurohormones in two groups of fasting and non-fasting women with PCO. Methods: This cross sectional study was conducted on 40 patients with PCO who referred to Royan Institute of Tehran in July 2011 (during the month of Ramadan). Patients were divided into two groups of case (fasting women) and control (non-fasting women). Data were collected using a research made questionnaire. For evaluating the effect of Ramadan fasting, stress neurohormones were evaluated in the next menstrual cycle of PCO women after Ramadan. Data were analyzed using SPSS software version 18, chi-square test, Pearson correlation coefficient, independent t-test and Mann Whitney tests. P value less than 0.05 was considered significant. Results: In PCO patient mean of Cortisol in fasting group (8.2±4.4µg/dl) was lower than patient without fasting (11.2±4.7 µg/dl) (p=0.049). Also the median of noradrenaline in fasting group (1273.5 pg/ml) was lower than non-fasting group (1503.5 pg/ml) (p=0.047). Adrenalin (p=0.151), beta-endorphin (p=0.543) and Insulin (p=0.818) had no significant differences between PCO women in both fasting and non-fasting groups. Conclusion: Ramadan fasting decreases neurohormonal stress (cortisol and noradrenaline) in PCO patients. The lifestyle intervention is effective in improving the health of body.