نقد برنامه درسي دندانپزشكي عمومي

Criticism of General Dentistry Curriculum in Line with Accountable and Justice-Oriented Education Package

مقدمه: بازنگري برنامه درسي مبنا و ضرورتي براي توسعه آموزش محسوب مي‌شود. هدف برنامه درسي دندانپزشكي عمومي تربيت دندانپزشك با حداقل توانمندي‌هاي مورد انتظار مي‌باشد. بنابر اهميت اين رشته در ارتقا سلامت جامعه، اين مطالعه با هدف نقد برنامه درسي دندانپزشكي عمومي از ديدگاه ذي‌نفعان به منظور بازنگري آن و در راستاي بسته آموزش پاسخ‌گو و عدالت محور، در دانشگاه علوم پزشكي اصفهان، در سال 1395 انجام شد. روش‌ها: اين مطالعه به روش كيفي انجام شد. گردآوري اطلاعات به روش‌هاي بررسي مستندات، مصاحبه‌هاي فردي و گروهي بود. نمونه گيري هدف‌مند با مشاركت 30 نفر از ذي‌نفعان برنامه درسي دندانپزشكي عمومي و برگزاري 10 جلسه مصاحبه انجام شد. متن مصاحبه‌ها در نرم افزار MAXQDA-10 وارد شد و با روش تحليل محتواي كيفي هدايت شده (قياسي) تحليل شد. نتايج: نقد برنامه درسي بر اساس ديدگاه ذي‌نفعان و بر اساس 3 طبقه اصلي نقاط ضعف، نقاط قوت و راه‌كارهاي پيشنهادي از ديدگاه ذي‌نفعان و مطابق اجزاي اصلي در برنامه درسي شامل نيازسنجي، اهداف، استراتژي‌هاي آموزشي، محتوا، منابع آموزشي، فضاي آموزشي، فعاليت‌هاي يادگيري فراگيران، اجرا و ارزشيابي و در 14 درس انجام شد. به طور كلي از ديدگاه ذي‌نفعان، بازنگري برنامه درسي مفيد است ولي تغييرات ناگهاني و بدون توجيه‌سازي ذي‌نفعان و فراهم نبودن بسترهاي سخت‌افزاري و نرم‌افزاري مناسب براي اجرا باعث شكست در اجراي برنامه درسي شده است. نتيجه‌گيري: به نظر مي‌رسد نارضايتي ذي‌نفعان از برنامه درسي دندانپزشكي عمومي به دليل اجراي شتابزده برنامه درسي اخيراً بازنگري شده و فراهم نبودن زيرساخت‌هايي براي اجراي آن و رسيدن به اهداف ايده‌آل گرايانه برنامه درسي است. از اين رو بازنگري با نيازسنجي جامع از ذي‌نفعان برنامه درسي و اجراي آزمايشي آن و همچنين فراهم‌سازي بسترهاي اجرايي و توجيه‌سازي ذي‌نفعان براي توسعه و موفقيت برنامه درسي توصيه مي‌شود.

Introduction: Curriculum revision is the basis and a necessity for development of education. The goal of General Dentistry curriculum is to train dentists with minimum expected competencies. Considering the importance of this field in promoting society’s health, this study was carried out in Isfahan University of Medical Sciences in 2017 with the purpose of criticizing the general dentistry curriculum from stakeholders’ viewpoints in order to revise it in line with accountable and justice-oriented education package. Methods: This study employed a qualitative approach. Data were collected through reviewing the documents, individual and group interviews. Purposeful sampling was carried out with the participation of 30 stakeholders of general dentistry curriculum and holding 10 interview sessions. The interview transcripts were imported to MAXQDA-10 software and analyzed by directed (deductive) qualitative content analysis. Results: Curriculum criticism was conducted in 14 courses based on the stakeholders’ viewpoints and according to three main categories of weaknesses, strengths and proposed solutions from the stakeholders’ viewpoints and in accordance with the basic curriculum components including needs assessment, objectives, instructional strategies, content, educational sources, learning environment, learning activities, implementation and evaluation. Overall, from the stakeholders’ viewpoints, curriculum revision is useful but sudden changes without persuading stakeholders and the lack of suitable hardware and software infrastructures for implementation have led to failure in the curriculum implementation. Conclusion: It seems that stakeholders’ dissatisfaction with general dentistry is due to hasty implementation of the recently revised curriculum and lack of infrastructures to implement the curriculum and achieve its idealistic goals. Hence, revision through comprehensive needs assessment of curriculum stakeholders and pilot implementation and also providing executive infrastructures and persuading stakeholders for the sake of curriculum development and success are recommended.