تدوين برنامه‌ درسي دوره كارشناسي ارشد پرستاري ديابت بر اساس مدل طراحي برنامه درسي كرن در ايران

Curriculum Development for Postgraduate Diabetes Nursing Program based on Kern’s Curriculum Planning Model in Iran

مقدمه: سازمان جهاني بهداشت دولت‌ها را ملزم به آموزش و بهره‌گيري از خدمات نيروهاي غير پزشك به ويژه پرستاران در مديريت بيماري‌هاي مزمن از جمله ديابت كرده است. در همين راستا اين مطالعه با هدف تدوين برنامه درسي كارشناسي ارشد پرستاري ديابت در راستاي بسته آموزش پاسخگو انجام شد. روش‌ها: مطالعه حاضر بر اساس گامهاي مدل برنامه‌ريزي درسي كرن در دو مرحله نيازسنجي (گام اول برنامه‌ريزي درسي كرن) و تدوين برنامه درسي (گام‌هاي دوم تا ششم برنامه‌ريزي درسي كرن) در دانشگاه علوم پزشكي اصفهان در سال 1394-1393 انجام شد. مرحله نيازسنجي با استفاده از فن دلفي تعديل شده و گام‌هاي دوم تا ششم تدوين برنامه درسي با مشاركت متخصصان برنامه درسي و اساتيد صاحب‌نظر در زمينه تدريس و مراقت و درمان ديابت با برگزاري پانل‌هاي تخصصي متعدد و مشاوره‌هاي فردي در طي چندين مرحله انجام شد. براي تجزيه و تحليل داده‌ها در راند اول دلفي از روش تحليل محتواي كيفي و براي راندهاي دوم و سوم از آمار توصيفي استفاده شد. نتايج: وظايف و نقش‌هاي پرستار ديابت از ديد شركت‌كنندگان در 6 طبقه، 9 زير طبقه و 81 وظيفه، در حيطه‌هاي دانش و آگاهي، آموزشي، مراقبتي درماني، مديريتي و وظايف در قبال جامعه دسته‌بندي شد. در مرحله بعد، تدوين برنامه درسي دوره كارشناسي ارشد پرستاري ديابت بر اساس مصوبات شوراي عالي علوم پزشكي وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشكي و آيين‌نامه كارشناسي ارشد در چهار فصل شامل: مشخصات كلي برنامه درسي، مشخصات جزييات برنامه درسي، مشخصات واحدهاي درسي و ارزشيابي برنامه درسي به دست آمد. نتيجه‌گيري: اين برنامه درسي به عنوان يك برنامه پيشنهادي براي تاسيس يك رشته آكادميك به شوراي تخصصي آموزش علوم پزشكي در سطح وزارت بهداشت درمان و آموزش پزشكي ارسال شد.

Introduction: WHO requires governments to train and utilize the services of non-physician personnel, especially nurses in managing chronic diseases including diabetes. This study aimed to develop a postgraduate diabetes nursing curriculum in line with the accountable education package. Methods: This study was conducted in Isfahan University of Medical Sciences in 2014 -15 based on Kern’s curriculum planning model steps in two stages: needs assessment (the first step of Kern’s curriculum planning) and curriculum development (the second to sixth steps of Kern’s curriculum planning). Needs assessment was performed using a modified Delphi technique and curriculum development was conducted in cooperation with curriculum specialists and faculty members in the field of diabetes teaching and treatment through holding multiple specialized panels and individual consultations in several stages. For data analysis, qualitative content analysis was used in the first Delphi round and descriptive statistics was used in the second and third rounds. Results: From the participants’ viewpoints, tasks and roles of diabetes nurse were classified into 6 categories, 9 subcategories and 81 tasks in domains of knowledge and awareness, education, caring and treatment, management and social accountability. Curriculum development for postgraduate diabetes nursing program was achieved according to the decisions of Supreme Council for Medical Education and Ministry of Health and Medical Education and postgraduate statute in four chapters including “curriculum general characteristics, curriculum detailed characteristics, courses characteristics and curriculum evaluation”. Conclusion: The proposed curriculum was introduced to Specialized Council for Medical Education, Ministry of Health and Medical Education for establishing a new academic major.