موانع و راهكارهاي مصرف ميوه و سبزيجات در دانش‌آموزان دبيرستاني سنندج

Barriers and Strategies of Fruit and Vegetable Consumption in High School Students in Sanandaj

سابقه و هدف: نوجواني يكي از مهم‌ترين دوره‌هاي زندگي است كه سبك زندگي در اين دوره شكل گرفته و تثبيت مي‌شود. از طرفي مصرف مقادير مناسب ميوه و سبزيجات در رژيم غذايي روزانه يكي از راهكارهاي مهم پيشگيري از بيماري‌ها و ارتقاي سطح سلامتي به‌ويژه در دوره نوجواني است. مطالعه حاضر با هدف بررسي موانع و راهكارهاي مصرف ميوه و سبزيجات در دانش‌آموزان مقطع دبيرستان انجام شد. مشاركت‌كنندگان و روش‌ها: در مطالعه كيفي حاضر با استفاده از راهنماي سئوال نيمه‌ساختاريافته بحث‌هاي گروهي متمركز بين دانش‌آموزان دبيرستاني (دختر و پسر) در سال 1396 در سنندج انجام شد. شركت‌كنندگان شامل 20 دختر و 16 پسر بودند كه در 4 جلسه بحث گروهي در دبيرستان‌هاي مورد نظر شركت داشتند. تمام بحث‌هاي گروهي ضبط و بلافاصله پس از اتمام، تجزيه و تحليل و دسته‌بندي شدند. با توجه به تشابه گزاره‌هاي استخراج‌شده از بحث‌هاي گروهي با الگوي PEN-3، اين الگو براي تجزيه و تحليل به كار رفت. يافته‌ها: مفاهيم استخراج‌شده براساس الگو در شش بخش ادراكات مثبت و منفي، قادركننده‌هاي مثبت و منفي و تقويت‌كننده‌هاي مثبت و منفي دسته‌بندي شدند. پايين‌بودن دانش تغذيه‌اي، باورها و ارزش‌ها، تاثير همسالان، نقش والدين، رسانه‌ها و دسترسي برخي از مفاهيم به‌دست‌آمده بودند. نتيجه‌گيري: موانع نوجوانان در مصرف ميوه و سبزيجات صرفاً به خود فرد وابسته نبوده و تحت تاثير عوامل خارج از فرد نيز هستند، بنابراين در طراحي مداخلات براي بهبود مصرف ميوه و سبزي بايد به تمام عوامل موثر توجه شود.

Background and Objective: Adolescence is one of the most important periods of life, in which the lifestyle is formed and established. On the other hand, the use of appropriate amounts of fruits and vegetables in daily diet is one of the important strategies for preventing illness and promoting health, especially during adolescence. This study was conducted with the aim of investigating barriers and strategies of fruit and vegetable consumption in high school students. Participants and Methods: This qualitative study was conducted, using a semi-structured questionnaire in a focused group discussion among high school students (male and female) in Snandaj in 2017. The participants included 20 females and 16 males, who participated in 4 group discussions in the high schools. All group discussions were recorded, analyzed, and categorized immediately after completion. Due to the similarity of the propositions extracted from the group discussions with the Pen-3 pattern, this model was used for analysis. Results: The concepts extracted based on the model were categorized in six sections including positive and negative perceptions, positive and negative enablers, and positive and negative amplifiers. Some of the findings of the present study were low nutritional knowledge, beliefs and values, the impact of peers, the role of parents, the media, and access. Conclusion: Adolescent barriers to the consumption of fruits and vegetables are not merely dependent on the person themselves and are influenced by external factors. Therefore, in designing interventions to improve the consumption of fruits and vegetables, all effective factors should be addressed.