پيشگويي كننده هاي انجام رفتارهاي پيشگيري كننده از پوكي استخوان در بين زنان: كاربرد الگوي فرانظري

Predictors of Osteoporosis Preventive Behaviors among Women: An Application of the Transtheoretical Model

سابقه و هدف: تغيير رفتار يكي از مهمترين استراتژي هاي قدرتمند براي پيشگيري از پوكي استخوان است . مطالعه حاضر با هدف بررسي رفتارهاي پيشگيري كننده از پوكي استخوان در زنان مراجعه كننده به مركز بهداشتي درماني شهر فسا بر اساس الگوي فرانظري در شهر فسا انجام گرفت. مواد وروش ها: اين مطالعه توصيفي تحليلي از نوع مقطعي به صورت تصادفي بر روي 400 زن بالاي 30 سال از مراكز بهداشتي شهر فسا انجام گرفت. ابزار گردآوري داده ها، پرسشنامه اي شامل اطلاعات فردي ، آگاهي، مراحل تغيير، تعادل تصمصم گيري (موانع و منافع)، خودكارآمدي در دو قسمت فعاليت فيزيكي و دريافت غذايي كلسيم و چك ليست عملكرد فعاليت فيزيكي و عملكرد دريافت كلسيم بود. داده ها توسط نرم افزار آماري spss نسخه22 و با استفاده از شاخص هاي توصيفي ( ميانگين، انحراف معيار و ضريب همبستگي پيرسون) و آزمون هاي تحليلي شامل تحليل همبستگي پيرسون، آزمون كاي دو، تي مستقل و تحليل رگرسيون چند گانه خطي تجزيه و تحليل شد و 05/ p< بعنوان سطح معنادار در نظر گرفته شد. يافته ها: در اين مطالعه اكثريت شركت كنندگان در ارتباط با عملكرد دريافت كلسيم (25/41%) و پياده روي (25/46%) در مرحله پيش تفكر بودند. بين عملكرد پياده روي و منافع ورزش (020,r=0/128 /0P=) و خودكارآمدي ورزش (032,r=0/184 /0P=) ارتباط معني دار و با موانع درك شده (040,r=0/102 /0P=) و ورزش ارتباط معكوس وجود دارد. بين عملكرد دريافت كلسيم و آگاهي (001,r=0/194 /0P=) و خودكارآمدي دريافت كلسيم (032,r=0/125 /0P=) ارتباط مستقيم معني داري وجود دارد. با موانع درك شده دريافت كلسيم (045,r=0/187 /0P=) ارتباط معكوس معني داري وجود دارد. بطور كلي متغيرهاي مورد بررسي 60/28 درصد از واريانس پياده روي و 20/30 درصد از واريانس رفتار دريافت كلسيم جهت پيشگيري از پوكي استخوان را پيشگويي نمود. نتيجه گيري: با توجه به قدرت پيشگويي الگوي فرانظري در رفتارهاي پيشگيري كننده از پوكي استخوان، توجه به سازه هاي اين الگو درارتقاء رفتارهاي تغذيه اي و فعاليت فيزيكي و ارائه آموزش هاي مربوط به آن توصيه مي شود.

Background and Objectives: Behavioral change is one of the most powerful strategies for preventing osteoporosis. The aim of this study was to investigate the osteoporosis preventive behaviors in women based on the transtheoretical model. Materials and Methods: This cross sectional descriptive-analytical study was performed on 400 women over 30 years covered by Fasa health care centers in 2018 that were selected by simple random sampling. The instruments of data collection included a personal information questionnaire, awareness, change stages, decision-making balance, self-efficacy in two parts of physical activity and dietary calcium, and a calcium intake questionnaire, as well as a checklist for physical activity and calcium intake performance. The data were analyzed by SPSS 22 software, using Pearson correlation coefficient, Chi-square, independent t-test, and multiple regression analysis. Results: The majority of the participants were involved with calcium intake performance (41.25%) and walking (46.25%) at the precontemplation stage. There was a direct correlation between calcium intake performance and self-efficacy of calcium intake (p=0.032; r=0.125) and an inverse correlation with perceived barriers of calcium intake (p=0.045; r=-0.187). There was a direct correlation between walking performance with exercise benefits (p=0.020; r=0.128) and exercise self-efficacy (p=0.032; r=0.184), and a reverse correlation with perceived barriers of exercise (p=0.040; r=-0.102). Totally, the variables under the study predicted 28.6% of the variance in walking and 30.2% of the variance in calcium intake behavior. Conclusion: Transtheoretical model structures can predict osteoporosis preventive behaviors in women. The predictive power of self-efficacy for walking behavior and calcium intake is more than other structures.