ارزيابي روايي سازه در ابزارهاي اندازه‌گيري تحقيقات روانشناختي، آموزشي و سلامت: كاربرد، روش‌ها و تفسير نتايج تحليل عاملي اكتشافي

Assessment of construct validity questionnaires in psychological, educational and Health research: Applications, Methods, and Interpretation of Exploratory factor analysis

بخش مهمي از تحقيقات مرتبط با علوم روانشناسي رفتار و يادگيري، علوم اجتماعي و علوم سلامت ، نيازمند استفاده از ابزار­هاي محقق ساخته مي­ باشد. محققين جهت دستيابي به نتايج معتبر و فراهم شدن امكان نشر نتايج تحقيق، علاقمند هستند از روش­ هاي مناسب جهت ارزيابي اعتبار ابزارهاي تحقيق استفاد نمايند، چرا كه عدم تامين چنين خصوصيت مهمي در ابزار تحقيق، ممكن است منجر به هدر رفتن تلاش­ ها و منابع تخصيص يافته به تحقيق شود. يكي از انواع متداول روايي ابزارهاي اندازه­ گيري، روايي سازه است كه غالبا با استفاده از روش تحليل عاملي، به­ عنوان يكي از معتبرترين روش­ هاي آماري مورد ارزيابي قرار مي­گيرد. تحليل عاملي، از فرايند­هاي آماري، جهت آسان نمودن سنجش ­هاي مرتبط با هم، و با هدف كشف يك الگو از گروهي از متغيرها بهره مي­گيرد و هدف اصلي از بكارگيري آن، تلاش جهت كشف ساده ­ترين روش تفسير داده­ هاي مشاهده شده است. تحليل عاملي در بسياري از حوزه ­هاي علوم مانند علوم رفتاري و روانشناسي، علوم اجتماعي، علوم پزشكي و پرستاري، اقتصاد، جفرافيا، به­ عنوان يكي از دستاوردهاي مهم پيشرفت تكنولوژي دركامپيوتر به­ كار­گرفته مي­شود. در اين مطالعه مراحل و روش­ هاي تحليل عاملي اكتشافي، به صورت گام به گام و با استفاده از نرم افزار آماري SPSS مورد بحث و توصيف قرار خواهد گرفت.

An important part of studies on psychology of behavior and learning, as well as social and health sciences requires the use of researcher-made questionnaires. To achieve valid results and provide the possibility of publishing the results of a research, researchers seek suitable methods to assess the validity of research tools. This is mainly due to the fact that failure to provide such an important feature in a research tool might lead to the waste of effort and resources allocated to the study. One of the conventional types of validity of measurement tools is construct validity, which is often assessed as one of the most valid statistical techniques using factor analysis method. Generally, factor analysis applies statistical processes to simplify the related measurements and discover a pattern from a group of variables. This method is mainly used to find the simplest way to interpret the observed data. In several fields, including behavioral sciences and psychology, social sciences, medical sciences and nursing, economics, and geography, factor analysis is used as one of the important achievements of technology advancement in computers. In the present research, stages and methods of exploratory factor analysis are discussed and described step-by-step by using SPSS.