طراحي و اعتبارسنجي ابزاري براي ارزشيابي برنامه ي درسي دوره باليني پزشكي از نظر پاسخ‌گويي اجتماعي

Development and Validation of Instruments for Evaluation of the Clinical Medicine Curriculum in Terms of Social Accountability

زمينه و هدف: دانش‌آموختگان پزشكي بايد شايستگي‌هاي لازم براي پاسخ‌گويي به نيازهاي جامعه را در دوران تحصيل كسب نمايند. اين امر مستلزم بررسي برنامه‌­ي درسي، بازنگري و بهبود كيفي آن است. اين مطالعه باهدف طراحي ابزاري معتبر و پايا جهت ارزشيابي برنامه‌­ي درسي دوره­‌ي باليني از نظر پاسخ‌گويي اجتماعي انجام شد. روش بررسي: اين پژوهش يك مطالعه تركيبي است كه طي سه مرحله در سال 1396و در دانشگاه علوم پزشكي تبريز انجام شد. در مرحله اول با استفاده از روش تحليل محتواي كيفي، ويژگي‌هاي برنامه­‌ي درسي دوره­‌ي باليني پزشكي براساس رويكرد پاسخ‌گويي اجتماعي تبيين گرديد. در مرحله‌­ي دوم، ابعاد و گويه‌هاي ابزار با استفاده از نتايج بخش كيفي مطالعه و بررسي متون معتبر و مرتبط با موضوع پژوهش تدوين گرديد، و در مرحله­‌ي سوم نيز روايي صوري، روايي محتوا و پايايي ابزار تعيين گرديد. يافته‌ها: طي مرحله‌­ي اول پژوهش، ويژگي‌هاي برنامه‌­ي درسي دوره­‌ي باليني از نظر پاسخ‌گويي اجتماعي تبيين گرديد. در مرحله­‌ي دوم، ابزار اوليه در 4 حيطه و 55 گويه طراحي شد. در مرحله­‌ي سوم، اعتبارسنجي ابزار انجام پذيرفت و ابزار (با 40 گويه) روا گرديد كه نمره تأثير آيتم گويه‌ها بالاتر از 5/1، CVR و CVI در هر گويه به ترتيب بالاتر از 0/59 و 0/79 و پايايي ابزار با استفاده از ضريب آلفاي كرونباخ 0/97 برآورد گرديد. نتيجه‌گيري: ابزار ارزشيابي در 4 حيطه و 40 گويه طراحي شد كه از روايي محتوايي، روايي صوري و پايايي خوبي برخوردار است. اين ابزار مي‌تواند براي ارزشيابي برنامه‌­ي درسي دوره­‌ي باليني پزشكي از نظر پاسخ‌گويي اجتماعي مورد استفاده قرار گيرد

Background & Objective: Medical graduates must acquire the necessary competencies to address the needs of the community during their studies. This requires the evaluation, modification, and quality improvement of the curriculum. The present study aimed to develop a valid and reliable instrument for the evaluation of the curriculum of clinical medicine in terms of social accountability. Materials and Methods: This combined study was conducted in three stages at Tabriz University of Medical Sciences, Iran in 2015. In the first stage, qualitative content analysis and features of the curriculum of clinical medicine were determined based on the social accountability approach. In the second stage, the dimensions and items of the instrument were codified using the results of the qualitative stage of the study and by reviewing credible manuscripts relevant to the research subject. In the third stage, the face validity, content validity, and reliability of the instrument were assessed. Results: In the first stage of the study, features of the curriculum of clinical medicine were determined based on social accountability. In the second stage, the initial instrument was developed with 4 dimensions and 55 items. In the third stage, the instrument was validated with 40 items. The effects score of the items was <1.5, and the CVR and CVI of each item were <0.59 and <0.79, respectively. In addition, the reliability of the instrument was confirmed at the Cronbach’s alpha of 0.97. Conclusion: The evaluation instrument was developed with 4 dimensions and 40 items, which had good content validity, face validity, and reliability. Therefore, the instrument could be used for the evaluation of the curriculum of clinical medicine in terms of social accountability.