مقايسه اثربخشي آموزش راهبردهاي خودتنظيمي انگيزش و مهارت هاي ارتباطي بر استرس تحصيلي دانش‌آموزان استعدادهاي درخشان تبريز

Effectiveness of Teaching the Self-Regulatory Strategies of Motivation and Communication Skills on the Academic Stress of Tabriz Talented Students

مقدمه و اهداف شواهد نشان مي­ دهد كه بخش عمده­ اي از ناكامي ­هاي فراگيران، ريشه در استرس دارد. هدف از انجام پژوهش حاضر مقايسه اثربخشي آموزش راهبردهاي خودتنظيمي انگيزش و مهارت­هاي ارتباطي بر استرس تحصيلي دانش ­آموزان دختر استعدادهاي درخشان شهر تبريز بود. مواد و روش ­ها روش پژوهش از نوع نيمه ­آزمايشي با طرح پيش ­آزمون، پس­ آزمون با گروه كنترل بود. آزمودني­ هاي پژوهش شامل 90 نفر از دانش ­آموزان پايه سوم دبيرستان ­هاي دخترانه استعدادهاي درخشان ناحيه 4 و1 تبريز در سال تحصيلي 95-96 بودند كه به روش تصادفي خوشه ­اي انتخاب شدند و به طور تصادفي در هر يك از گروه­ هاي دوگانه آزمايشي و كنترل قرار گرفتند. گروه اول يك دوره آموزش راهبردهاي خودتنظيمي انگيزش را در 10 جلسه دريافت كرد و گروه دوم 10 جلسه آموزش مهارت­ هاي ارتباطي را طي كرد و گروه سوم )كنترل) نيز همزمان به برنامه­ هاي عادي كلاسي خود ادامه داد. ابزار استفاده­شده شامل پرسش­نامه استرس تحصيلي كوهن و فرازر بود. يافته­ ها تحليل داده ­ها با استفاده از روش تحليل كواريانس تك ­متغيره نشان داد كه راهبردهاي خودتنظيمي انگيزش و مهارت­هاي ارتباطي بر استرس تحصيلي اثر متفاوت داشته و روش مهارت ­هاي ارتباطي در كاهش استرس تحصيلي اثربخش­ تر است. نتيجه­ گيري اثربخشي مهارت­هاي ارتباطي براي كاهش استرس نسبت به روش راهبردهاي خودتنظيمي انگيزش، در كنترل منابع استرس تحصيلي امري بديهي به شمار مي ­آيد؛ بنابراين مي­ توان با انجام فنون مهارت­ هاي ارتباطي، عملاً از تأثيرات منفي عوامل استرس­ زا كاست.

Background and Aim: Evidence shows that most of the learning disabilities are rooted in stress. The purpose of the present study was to compare the effectiveness of teaching self-regulation strategies of motivation and communication skills on academic stress of Tabriz talented female students. Materials and Methods: The research method was quasi-experimental with pre-test, post-test, and control group. The research participants consisted of 90 female high school third grade students from regions 1 and 4 of Tabriz in 2016-2017 who were selected using cluster random sampling method and were randomly assigned to experimental and control groups. The first group received a training course on motivational self-regulation strategies in 10 sessions and the second group trained 10 sessions of communication skills training, and the third group (control group) continued regular classroom programs. Cohen and Frazer Educational Stress Questionnaire was used as the instrument. Results: Data analysis, using single-variable covariance, showed that self-regulation strategies motivation and communication skills had different effects on academic stress and communication skills were more effective in reducing academic stress. Conclusion: Effectiveness of communication skills to reduce stress versus self-regulation strategies of motivation is obvious in controlling the sources of academic stress. Therefore, by performing communication skills techniques, practically, the negative effects of stressors can be reduced.