اثر محلول‌هاي فعال‌كننده اسپرم بر كارآيي تكثير مصنوعي ماهيان گطان (Luciobarbus xanthopterus) و كپور علفخوار (Ctenopharyngodon idella)

Effects of activating solutions on performance of artificial propagation of Luciobarbus xanthopterus and Ctenopharyngodon idella

ماهي گطان از ماهيان بومي خوزستان بوده كه تاكنون مطالعات زيادي روي تكثير آن صورت نگرفته است. لذا در اين تحقيق، نقش محلول‌هاي فعال‌كننده نمكي روي كيفيت اسپرم و قابليت لقاحي آن در مقايسه با ماهي كپور علفخوار مورد ارزيابي قرار گرفت. به اين منظور از 5 فعال‌كننده نمكي، آب كارگاه و آب مقطر (به‌عنوان شاهد) در 3 تكرار استفاده گرديد. پس از انتقال مولدين به سالن تكثير و آماده سازي مولدين، اسپرم و تخم مورد نياز استحصال گرديده و سنجش پارامترهاي تحرك اسپرم صورت گرفته و سپس جهت فعال‌سازي اسپرم‌ها از فعال‌كننده هاي نمكي استفاده و پس از گذشت 12 ساعت از عمل لقاح، وضعيت موفقيت لقاح مورد ارزيابي قرار گرفت. بر اساس نتايج حاصله، بيشترين ميزان تحرك اسپرم و ميزان لقاح در ماهي گطان به ترتيب در محلول‌هاي a2 (Tris Hcl 20 mM, NaCl 50mM)، a3 (CaCl2 2.5mM) و a4 (Tris Hcl 30 mM, KCl 30mM, NaCl 50mM) و كمترين آن در آب كارگاه و آب مقطر مشاهده گرديد (P<0/001). همچنين بيشترين ميزان فعاليت و تحرك اسپرم و ميزان لقاح در ماهي كپور علفخوار به ترتيب در محلول‌هاي a2، a4 و محلول كارباميد مشاهده گرديد كه با ساير محلول‌هاي به‌كار رفته اختلاف معني‌داري در سطح 0/001 داشتند. بر اساس نتايج حاصله مي‌توان چنين نتيجه‌گيري نمود كه بيشترين ميزان تأثير را در بين فعال‌كننده‌هاي نمكي به‌كار رفته در اين تحقيق محلول فعال‌كننده a2 داشت به‌طوري كه باعث افزايش حدودا 7 برابري در ميزان تحرك اسپرم و افزايش 20 درصدي در ميزان لقاح تخم گرديده است

Gatan has distributed in the main rivers in Khoozestan province and there are few researches on propagation and reproductive system of this species. Therefore, this study has focused on using of activating solutions on sperm activity and fertilization capability in Gatan fish in comparison with Grass Carp. In this research, 5 activating solutions together with workshop water and distilled water were used in triplicate. After transferring of brood stocks to the propagation workshop and after hormontherapy, sperm and ovules were collected. Assessment of sperm activity was done and after mixing of sperm and ovules, activating solutions were used. After 12 hours of fertilization time, fertilization percentage was assessed. Based on results obtained from this study, the highest sperm activity and fertilization rate was seen in Gatan fish when a2 (Tris Hcl 20 mM, NaCl 50mM), a3 (CaCl2 2.5mM) and a4 (Tris Hcl 30 mM, KCl 30mM, NaCl 50mM) solutions were used and lowest sperm activity was seen when workshop water and distilled water were used in this species (P<0.001). Also, the highest sperm activity and fertilization rate was seen in Grass Carp when a2, a4 and 4030 solutions were used (P<0.001). Based on the results, finally it is revealed that the highest sperm activity and fertilization per cent among activating solutions has resulted from a2 activating solution combining from NaCl and Tris-Hcl in both fishes examined in this study which was led to increase of around seven times in sperm activity and around 20% in fertilization per cent