همكاري هاي نوين منطقه‌اي اسياي مركزي و چشم‌انداز آيندۀ آن

NEW REGIONAL COOPERATION IN CENTRAL ASIA an‎d ITS FUTURE PROSPECTS

پس از فروپاشي اتحاد شوروي در دهۀ 1990 و ركود اقتصادي چشمگير حاصل از آن در منطقۀ آسياي مركزي، در دهۀ نخست سال 2000، منطقه روند رشد سريع اقتصادي و ادغام داخلي و خارجي را تجربه كرد. ادغام در آسياي مركزي، اتصال بين قزاقستان، قرقيزستان افغانستان و رشد سريع در روابط اقتصادي با برخي از همسايگان بزرگ، به‌ويژه چين و روسيه بود. اين فرايندِ ادغام آسياي مركزي بخشي از روند بزرگ‌تر ادغام فضاي اقتصادي اوراسيا بوده است. در اين معنا، يكپارچگي اقتصادي آسياي مركزي يك واقعيت است؛ اما در اين فرايند اين شكاف‌‌هاي جدي وجود دارد: رويۀ عملي بستۀ برخي از كشورهاي منطقه به تجارت درون‌منطقه‌اي به‌ويژه توسط تركمنستان و ازبكستان، بسته‌شدن مرزها، همكاري‌نداشتن در زمينه‌‌هاي انرژي و آب، حكومت‌ها و سازمان‌هاي منطقه‌اي ضعيف. همكاري‌‌هاي منطقه‌اي مؤثر در ميان كشورهاي آسياي مركزي، رؤيايي دور باقي مانده است؛ ولي چهار تحول اخير به‌شدت از روند همكاري‌‌هاي منطقه‌اي در آسياي مركزي حكايت دارد: 1. نيت آشكار چين براي استفاده از سازمان همكاري شانگهاي ‌به‌عنوان ابزاري مؤثر براي حمايت از همكاري‌‌هاي اقتصادي منطقه‌اي؛ 2. روند جامعۀ اقتصادي اوراسيا به رهبري روسيه و پيشرفت آن در ايجاد يك اتحاد گمركي؛ 3. تلاش اروپا و آمريكا براي حمايت از روند ادغام منطقه‌اي افغانستان؛ 4. تلاش‌‌هاي مداوم، با حمايت چين براي تقويت برنامۀ همكاري اقتصادي منطقه‌اي آسياي مركزي.

After the collapse of the Soviet unio‎n and its impressive economic downturn in the region of Central Asia in the 1990s, in the first decade of 2000, the region experienced rapid economic growth and internal and external integration. Integration in Central Asia, the connection between Kazakhstan, Kyrgyzstan, Afghanistan and the rapid growth in economic relations with some great neighbors, especially China and Russia. This process of integration of Central Asia is part of a larger process of integration of the Eurasian Economic Space. In this sense, economic integration in Central Asia is a reality. But serious gaps exists in this process, including practical procedures, limited number of countries in the region, intra-regional trade, especially by Turkmenistan and Uzbekistan, closure of borders, lack of cooperation in the fields of energy and water, weak governments and regional organizations. But three most recent evolution of the process of regional cooperation in Central Asia suggests: 1: China's apparent intention to use the Shanghai Cooperation Organization and CAREC program as an effective tool to support regional economic cooperation; 2: the Eurasian Economic Community, led by Russia and its progress in the creation of a customs unio‎n; 3: Europe and the United States to support the efforts of the Central Asia Regional Integration Special Program for the Economies of Central Asia through both centralized and regional initiatives in Afghanistan. In this paper, the economic and social indicators of Central Asian republics from 2005 to 2015 are examined that at the same time new working processes that control the growth of this index in the Republic have also that herald a promising future for the region.