كليدواژه :
فراتحليل , اندام فوقاني , بازتواني حركتي , درمان آينه اي , تحريك الكتريكي
چكيده فارسي :
مقدمه و اهداف
شايع‌ترين اختلالات عملكردي در بيماران سكته‌ي مغزي، عدم توانايي در دست‌رساني، گرفتن و مهارت كار با دست است كه مشكلات بسياري را براي انجام فعاليت‌هاي روزمره توسط اين بيماران به همراه دارد. علي‌رغم تكنيك‌هاي متعدد در توانبخشي، ميزان و سرعت بازتواني عملكردهاي حركتي اندام فوقاني ضعيف مي‌باشد؛ از اين رو استراتژي‌هاي درماني جديدي حاصل از تركيب روش‌هاي درماني مختلف پيشنهاد شده‌اند. با اين فرض كه بهبود بيشتري در اتصالات مجدد مدارات مغزي به واسطه به‌كارگيري هر دو جنبه شناختي و فيزيكي در توانبخشي حاصل مي‌شود، در بازتواني حركتي اندام مبتلا، تركيب روش درمان آينه‌اي و تحريك الكتريكي مي‌تواند نسبت به مداخله هر يك به طور مجزا تأثيرگذارتر باشد. در مطالعه حاضر به مقايسه اثربخشي هر يك از دو روش تحريك الكتريكي و درمان آينه‌اي به طور مجزا با روش توانبخشي رايج و روش تركيبي به صورت قبل و بعد از مداخله درماني پرداخته شد.
مواد و روش‌ها
مطالعه مروري و فراتحليل حاضر بر روي سه روش درمان آينه‌اي، تحريك الكتريكي و روش تركيبي آنها از پايگاه‌هاي PEDro، PubmedوRehabdata انجام گرفته است. بررسي فراتحليل مبتني بر مدل اثر تصادفي انجام گرفته و اندازه اثر نيز مبتني بر اختلاف ميانگين استانداردشده به دست آمده است. نوع بيماري در فاز حاد و مزمن، نوع تحريك اكتيو و پسيو و نيز نوع پروتكل تمريني در حركات هماهنگ دوطرفه و ديگر حركات تمريني به عنوان عواملي تأثيرگذار مقايسه شده‌اند.
يافته‌ها
در مطالعه حاضر تعداد 35 مقاله شامل 903 بيمار سكته‌ي مغزي، بررسي شده‌اند. در مقايسه اثربخشي دو روش درمان آينه‌اي و تحريك الكتريكي با روش توانبخشي رايج، تفاوت معنا‌داري نتيجه شده است. همچنين وجود تفاوت معنا‌دار در اثربخشي روش تركيبي قبل و بلافاصله بعد از درمان نيز تأييد شده است. از طرفي ديگر، وجود تفاوت معنا‌دار در مدت زمان بين شروع سكته تا مداخله درماني براي روش تحريك الكتريكي تأييد شده است. نوع تحريك اكتيو و پسيو و نيز حركات تمريني با دو دست يا حركات هماهنگ دوطرفه در مقايسه با ديگر حركات تمريني، به ترتيب وجود تفاوت معنا‌دار را در اثربخشي روش‌هاي تحريك الكتريكي و درمان آينه‌اي تأييد نكرده‌اند.
نتيجه گيري
فرضيه بهبود سازماندهي مجدد مغز براي بيماران سكته‌ي مغزي، با به‌كارگيري همزمان هر دو جنبه شناختي و عملكردهاي فيزيكي تأييد شده است. روش‌هاي تحريك الكتريكي و درمان آينه‌اي در مدت زمان اوليه از شروع سكته مي‌توانند تأثيرگذارتر باشند. مي‌توان وجود عواملي ديگر نظير شدت تحريك، مدت زمان تحريك، فركانس تحريك يا حتي پروتكل مربوط به اكتيو نمودن تحريك را در عدم تأييد اثربخشي بيشتر روش تحريك اكتيو نسبت به تحريك پسيو مؤثر دانست. از طرفي ديگر، به واسطه تعداد مقالات بيشتر، قابليت اطمينان از نتايج مطالعات فراتحليل افزايش مي‌يابد.
چكيده لاتين :
Background and Aim: The most common functional disorders in stroke patients are disabilities in reaching
and manipulation tasks which are associated with many problems for doing daily activities. Despite multiple
techniques in rehabilitation, the amount and rate of recovery of upper extremity motor functions are weak, so
new strategies have been suggested for combining different therapy methods. With the assumption that
further improvement achieved through the use of both cognitive and physical aspects in the reorganization of
neural circuits in the brain, in the rehabilitation of affected limb, the combination of mirror therapy and
electrical stimulation can be more effective than using each of these methods separately. In the present study,
we compared electrical stimulation and mirror therapy and conventional therapy and combination therapy in
a pre-test/post-test study.
Materials and Methods: A systematic review with meta-analysis was performed on mirror therapy,
electrical stimulation, and their combination from Pedro, Pubmed, and Rehabdata databases. A meta-analysis
was performed based on random effect and effect size was obtained with the standard mean difference. The
acute or sub-acute and chronic stroke, active/passive stimulation, and also protocol of training exercises in
coordinated bilateral movement and other exercises are considered as affecting factors.
Results: In the present study, 35 articles with 903 stroke patients were studied. A significant difference was
observed in comparing the efficacy of the two methods of mirror therapy and electrical stimulation and a
conventional therapy. Also, a significant difference was confirmed between efficacies of pre-test/post-test in
conventional therapy. Therewith, the existence of significant difference was confirmed between treatments
of the early and late duration of the stroke. The type of active and passive stimulation, as well as bimanual or
bilateral exercise movements in comparison with other exercise movements did not reveal a significant
difference between the efficacy of electrical stimulation and mirror therapy, respectively.
Conclusion: The hypothesis of improving brain reorganization for stroke patients is confirmed by
simultaneously applying both cognitive aspects and physical functions. Electrical stimulation and mirror
therapy can be more effective during the period early after the stroke. It can be concluded that other factors
such as intensity of stimulation, duration, and frequency of excitation or even the active stimulation can be
resulted in the lack of confirmation of the efficacy of the active stimulation method versus the passive
stimulation. The reliability of the results in the meta-analysis could be increased if more articles are used.
