تعيين حد بحراني فسفر خاك براي لوبيا

Determination of Critical Level of Soil Phosphorus for Bean

آزمون خاك نقش بسيار مهمي در مديريت عناصر غذايي در فرايند توليد محصولات كشاورزي دارد. تفسير نتايج آزمون خاك نيازمند تعيين حدود بحراني عناصر غذايي در خاك هاي يك منطقه بوده و براي مناطق كشاورزي ديگر قابل استفاده نيست يا از دقت پائيني برخوردار است، لذا حد بحراني بايستي در شرايط خاك هاي منطقه موردنظر تعيين و منظور شود تا آزمون خاك براي هر عنصر بتواند مبناي توصيه كودي قرار گيرد. لوبيا (.Phaseolus vulgaris L) با دارا بودن پروتئين بالا از محصولات مهم كشاورزي است كه در استان مركزي كشت مي شود. با توجه به ضرورت تعيين معيار منطقه اي حد بحراني، براي تفسير نتايج آزمون فسفر در خاك هاي تحت كشت لوبيا و كمبود اطلاعات در اين زمينه در استان مركزي، اين تحقيق انجام شد. 23 نمونه خاك سطحي(30- 0سانتيمتر) با دامنه وسيع ازنظر غلظت فسفر قابل استفاده و همچنين خصوصيات فيزيكي و شيميايي از ميان تعدادي از خاك هاي نمونه برداري شده مزارع استان انتخاب و پس از آماده سازي در گلخانه، لوبيا در آن ها كشت گرديد. براي بررسي واكنش گياه لوبيا نسبت به مصرف كود فسفر از دو سطح صفر و 50 ميلي گرم فسفر خالص در كيلوگرم خاك از منبع پتاسيم هيدروژن مونو فسفات در اين آزمايش استفاده گرديد. آزمايش گلخانه اي در قالب طرح كاملا تصادفي با سه تكرار به اجرا درآمد. پس از اتمام دوره رويشي،گياهان برداشت شد و پاسخ هاي گياهي شامل، وزن ماده خشك، غلظت و جذب كل فسفر و رشد نسبي تعيين شد. نتايج تجزيه واريانس نشان داد كه اثرات اصلي و بر همكنش خاك و كود فسفر، در سطح احتمال يك درصد بر روي وزن ماده خشك، غلظت و جذب كل فسفر معني دار بود. نتايج مقايسه ميانگين مصرف كود اثر معني داري بر پاسخ هاي گياهي نشان داد. با استفاده از روش تصويري كيت و نلسون حد بحراني فسفر (با روش اولسن) 13 ميلي گرم بر كيلوگرم خاك به دست آمد. وزن ماده خشك با مقدار فسفر قابل استفاده و كربن آلي خاك همبستگي مثبت و معني داري داشت. جذب كل فسفر گياه با فسفر قابل استفاده (r=0.554*)، قابليت هدايت الكتريكي (r=505/0*)، شن (r=0.413*) و كربن آلي خاك (r=0.620*) همبستگي مثبت و معني دار و با رس همبستگي منفي و معني داري (r =-0.448*) داشت.

Soil tests play a very important role in management of nutrients in the field. Critical level of soil nutrient elements in a region is the basis of interpretation of the soil test for the same region. Therefore, these tests should be carried out in the soils of the target areas, so that the soil test could be used for fertilizer recommendation. Beans (Phaseolus vulgaris L.) with high protein content are an important crop that is cultivated in Markazi province. Due to the lack of information on phosphorus critical level and regional calibration, this study was conducted on soil under bean cultivation in Markazi province. Twenty-three soil surface samples (0-30 cm) were selected with wide range of soil properties and phosphorus concentration (extracted with Olsen method) from the different locations of the province and were prepared for greenhouse cultivation. Bean plant responses were investigated by application of two levels of phosphorus (0 and 50 mg kg-1 soil as mono calcium phosphate[H1] ) in greenhouse experiment. The study was conducted in factorial experiment as complete randomized design with three replications. At the end of vegetative period, the aboveground parts of plants were cut, and plant responses including, dry matter weight, phosphorus concentration, total phosphorus uptake, and relative yield were determined. Analysis of variance showed that the main effects and interaction of soil and phosphorus fertilizer were significant at 1% probability level for dry matter weight, phosphorus concentration and phosphorus uptake. The mean comparison of plant responses was significant as affected by phosphorus fertilizer consumption. By using Cate-Nelson graphic method, the critical level of phosphorus in soils was determined to be 13 mg kg-1. Dry matter showed positive significant correlation with available phosphorus and organic carbon. The total phosphorous uptake showed a positive significant correlation with available phosphorous concentration, electrical conductivity, sand and organic carbon content, and a negative significant correlation with clay content.