تأثير قارچ‌هاي ميكوريزي و هورمون‌هاي رشد بر عملكرد و غلظت برخي عناصر غذايي در گياه سيب زميني

Effects of Mycorhizal Fungi and Plant Growth Hormones on Potato Tuber Yield and Concentration of Macronutrients

قارچ هاي ميكوريزي از جمله ريزجاندارني هستند كه موجب افزايش توانايي گياه ميزبان در جذب فسفر و عناصر معدني از خاك، بخصوص از منابع غير قابل دسترس آن ها مي شوند. هورمون هاي رشد نيز با تاثير بر گسترش ريشه زايي مي توانند بر رشد و جذب مواد غذايي موثر باشند. لذا مطالعه حاضر با هدف بررسي تاثير هورمون هاي رشد و قارچ هاي ميكوريزي بر عملكرد و غلظت عناصر غذايي پر مصرف گياه سيب زميني رقم فونتانه به صورت آزمايش فاكتوريل در قالب طرح پايه بلوك كامل تصادفي در گلخانه به اجرا درآمد. تيمارهاي آزمايش شامل چهار سطح هورمون رشد (بدون هورمون (شاهد)، جيبرليك اسيد (GA)، ايندول استيك اسيد (IAA) و نفتالين استيك اسيد (NAA)) و چهار سطح قارچ ميكوريزي (بدون تلقيح قارچ (شاهد)، تلقيح با قارچ فونليفورميس موسه آ، تلقيح با قارچ رايزوفاگوس اينتراراديسز و تلقيح با مخلوط دو قارچ بود. نتايج حاصل نشان داد كه كاربرد هورمون هاي رشد و قارچ هاي ميكوريزي تاثير معني داري بر عملكرد تر، درصد ماده خشك و متوسط قطر غده و نيز غلظت نيتروژن، فسفر و پتاسيم غده داشت. بيش ترين عملكرد تر، درصد ماده خشك و غلظت نيتروژن غده در تيمار تلقيح شده با مخلوط دو قارچ + GA، بيش ترين مقدار متوسط قطر غده و غلظت پتاسيم غده در تيمار تلقيح شده با قارچ فونليفورميس موسه آ + GA و بيش ترين غلظت فسفر غده در تيمار تلقيح شده با رايزوفاگوس اينتراراديسز + NAA اندازه گيري شد. به طور كلي نتايج اين مطالعه نشان داد كه كاربرد توام قارچ ميكوريزي و هورمون رشد بيش ترين تاثير را در افزايش عملكرد و غلظت عناصر پر مصرف غده سيب زميني داشت.

Mycorhizal fungi increase uptake of phosphorus and other mineral nutrients from unavailable sources. Plant hormones promote root production (rhizogenesis) and thus affect plant growth by increasing uptake of nutrients. Thus, the present study aimed to assess the effects of plant hormones and mycorhizal fungi on yield and macronutrient concentrations of potato (Fontane cultivar). For this purpose, a factorial experiment was conducted in the greenhouse using a randomized complete block design and three replications. The experimental factors were types of plant hormones sprayed [without hormone (control), gibberellic acid (GA), indole acetic acid (IAA) and naphthalene acetic acid (NAA)] and soil inoculation with mycorhizal fungi [without inoculation (control) and inoculation with Funneliformis mosseae, Rhizophagus intraradices, and Funneliformis mosseae + Rhizophagus intraradices]. There were significant effects due to soil inoculation by mycorhizal fungi and application of plant hormones on fresh yield, diameter, dry matter content and concentrations of nitrogen, phosphorus and potassium of potato tuber. The highest fresh yield, dry matter content and nitrogen concentration of potato tuber were measured in treatments inoculated by Funneliformis mosseae + Rhizophagus intraradices and sprayed with GA. The highest diameter and potassium concentration of potato tuber were obtained from the treatments inoculated by Funneliformis mosseae and sprayed with GA. The treatments inoculated by Rhizophagus intraradices and sprayed with NAA had the highest concentration of phosphorus in the tuber. Generally, the results of this study indicate that inoculation of soil by mycorhizal fungi and spraying potato plant with growth hormones increase yield and macronutrient concentrations of potato tuber.