معرفي كاني‌زايي اورانيم آتشفشان‌زاد با استفاده از شاهدهاي زمين‌شناختي، دگرساني، كاني‌شناختي و ژئوشيميايي در خاور بم (جنوب - خاوري ايران)

The Introduction of Volcanogenic Uranium Mineralization Using Geological, Alteration, Mineralization and Geochemical Evidence at East Bam (South - East of Iran

منطقه‌ي مطالعاتي در خرده- قاره‌ي ايران مركزي، بخش جنوبي بلوك لوت و 45 كيلومتري خاور شهرستان بم واقع شده است. واحدهاي اصلي منطقه از توالي سنگ‌هاي آذرآواري و لايه‌هاي گدازه‌اي به سن ائوسن با روند كلي شمال باختري- جنوب خاوري و متشكل از ماگماي كالك‌آلكالن پتاسيم- بالا هستند كه تشكيل آن‌ها مرتبط با محيط زمين‌ساختي قوس‌ ماگمايي و حوزه‌ي فرورانش است. ناحيه‌هاي دگرساني رسي، سيليسي، هماتيتي، زئوليتي و كلريتي در ارتباط با كاني‌زايي اورانيم در منطقه مشاهده مي‌شوند. مجموعه‌هاي ژئوشيميايي مرتبط با حضور اورانيم در محدوده‌ي مورد مطالعه عبارت‌اند از مجموعه‌هاي مرتبط با سنگ‌هاي اسيدي و حدواسط شامل U-W-As-Mo-S-Cu-Ag و مجموعه‌هاي مرتبط با سنگ‌هاي آذرين بازيك كه شامل U-Ni-V-Ag-Co-W-Mo-Cr-Cu-S هستند. ساختار‌ها و بافت‌هاي اصلي مشاهده شده در منطقه شامل استوك‌ورك، رگه‌رگچه، خوردگي، شعاعي، انتشاري و غشاي حاشيه‌اي هستند. عمده كاني‌زايي منطقه شامل كاني‌هاي ثانويه‌ي اورانيم شامل بُلتوديت، فسفرانيليت و كارنوتيت، منگنز اكسيدها، آهن اكسيدها‌ و هيدروكسيدها، مقدار كمي سولفيد (پيريت)، كاني‌هاي گروه زئوليت و ساير گروه‌هاي كاني‌‌ها‌ هستند كه غالباً در اثر فرايندهاي گرمابي و برون‌زاد بعدي تشكيل شده‌اند. بر اساس مقايسه‌ي الگوي كاني‌زايي منطقه و تطبيق آن با شرايط زمين‌شناختي، دگرساني و ژئوشيميايي كانسارهاي اورانيم، محتمل‌ترين‌گزينه براي گونه‌ي كاني‌زايي در منطقه، كاني‌زايي اورانيم آتشفشان‌زاد معرفي شد.

The studied area is located in the central Iran micro-continent, in the southern part of Lut block, 45 kilometers east of Bam Township. The main units of the area are mostly intercalation of pyroclastic rocks and lava layers in the age of Eocane, with the general trend of southwest- northeast and include high potassium calc- alkaline magma that their formation are related to the tectonic environments of magmatic arc and subduction zone. Argillic, silica, hematite, zeolite and chlorite alteration are observed in the area in relationship with uranium mineralization. The geochemical complexes related to uranium presence were identified in the study area. They are: complexes in relation with acidic and moderate rocks, including U-W-As-Mo-S-Cu-Ag, and complexes related to the basic igneous rocks, including U-Ni-V-Ag-Co-W-Mo-Cr-Cu-S. The main observed structures and textures in this area involve stock work, vein veinlet, corrosion, radial, release and peripheral membrane. The main mineralization in the area includes uranium secondary minerals contains Boltwoodite, Phosphuranylite and carnotite, manganese oxides, iron oxides and hydroxides, a few sulfide, zeolite mineral group and other minerals groups which mostly are formed under the influence of hydrothermal and late supergene processes. Based on a comparison pattern of mineralization in the area and its adjustment with the geological, alteration and geochemical conditions in uranium deposits, the most possible choice for mineralization type in the area has been introduced as volcanogenic uranium mineralization.