بررسي اثر آروماتراپي بر روي كيفيت خواب دوران پري‌منوپوز و منوپوز: مرور سيستماتيك و متاآناليز

The effect of aromatherapy on quality of sleep in pre-post-menopausal women: A systematic review and meta-analysis

مقدمه: يكي از شايع‌ترين مشكلات زنان يائسه، اختلال خواب مي­باشد. اين اختلال مي­تواند با علائم خفيف تا شديد و ناتوان كننده در افراد مختلف بروز نمايد. يكي از رويكردهاي مورد استفاده جهت رفع اختلال خواب، استفاده از طب مكمل از جمله آروماتراپي است. مطالعه مرور سيستماتيك و متاآناليز حاضر با هدف ارزيابي و جمع‌بندي نتايج كارآزمايي­هاي باليني انجام شده در مورد تأثير آروماتراپي بر اختلالات خواب زنان پره و پست منوپوز انجام شد. روش‌كار: جهت انجام اين مطالعه، منابع الكترونيكي لاتين مانند PubMed، Scopus، ISI Web of Science، Cochrane Library و پايگاه­هاي اطلاعاتي فارسي مانند SID و Magiran به‌صورت سيستماتيك بدون محدوديت زماني تا تاريخ 10 فوريه 2018 مورد جستجو قرار گرفتند. جهت ارزيابي كيفيت مقالات از مقياس جداد استفاده شد. ساعت خواب و يا كيفيت خواب گزارش شده در مقاله به عنوان پيامد اصلي مطالعه در نظر گرفته شد. يافته‌ها: در 4 مطالعه يافت شده از اسانس اسطوخودوس به تنهايي و يا همراه ساير روش­ها و رايحه­ها جهت آروماتراپي استفاده شده بود. نتايج متاآناليز انجام شده بر روي سه مطالعه‌اي كه كيفيت خواب را گزارش كرده بودند، نشان داد كه مقدار اختلاف ميانگين استاندارد شده بين دو گروه مداخله و كنترل (347/2-329/0 CI: 95%) 338/1 بود كه اين اختلاف نشان دهنده بهبودي كيفيت خواب در گروه مداخله در مقايسه با گروه كنترل بود (009/0=p). در مطالعه‌اي كه ساعت خواب نمونه­ها گزارش شده بود، اختلاف معني‌داري بين دو گروه مداخله و كنترل يافت نشد (373/0=p). نتيجه‌گيري: رايحه درماني با اسانس اسطوخودوس به‌صورت تنها يا در تركيب با ساير روش­ها مي‌تواند اثرات سودمندي بر بهبود كيفيت خواب زنان پره و پست منوپوز داشته باشد.

Introduction: One of the most common problems in postmenopausal women is sleep disorders. This disorder can be manifested by mild to severe symptoms of discomfort in different people. One of the approaches to relieve sleep disorders is the use of complementary medicine, including aromatherapy. This systematic review and meta-analysis was conducted with the aim to evaluate and summarize the results of clinical trials on the effects of aromatherapy in premenopausal and postmenopausal women with sleep disorders. Methods: Latin databases such as PubMed, Scopus, ISI Web of Science, Cochrane Library, and Persian databases such as SID and magiran were systematically searched until 10 February 2018 without time limitation. The Jadad scale was used to evaluate the quality of the articles. Sleep duration or sleep quality was considered as the main outcome of the study. Results: Among 4 found studies, Lavender essence was used for aromatherapy alone or in combination with other methods or fragrances. The results of the meta-analysis on three studies which had reported the quality of sleep showed that the standardized mean difference between intervention and control groups was 1.338 (95% CI: 0.329-2.347); this difference shows sleep quality score was improved in the intervention group compared to the control group (p = 0.009). In one study which had reported the sleep time of samples, there was no significant difference between intervention and control groups in sleep hours (p = 0.373). Conclusion:Lavender essence aromatherapy alone or in combination with other methods can have beneficial effects on improving the sleep quality in pre and postmenopausal women