بررسي ميزان شيكوريك، كلروژنيك، كافئيك اسيد و فعاليت آنتي اكسيداني در چند گونه بومي ايران در مقايسه با .Echinacea purpurea L در مراحل مختلف نموي

An investigation on cichoric acid, chlorogenic, caffeic acid content and antioxidant activity in some Iranian native species compared to Echinacea purpurea L. in different developmental stages

پلي‌فنل‌ها و فلاونوئيدها به‌عنوان آنتي‌اكسيدان‌هاي طبيعي در بسياري از گونه‌هاي دارويي تيره كاسني وجود دارند. شيكوريك اسيد و كلروژنيك ‌اسيد نوعي پلي‌فنل و از مشتقات كافئيك ‌اسيد مي‌باشند. اين دو تركيب به ويژه شيكوريك اسيد در گياه Echinacea purpurea L. به فراواني يافت مي‌شوند. اين پژوهش با هدف شناسايي منابع بومي ايران براي توليد شيكوريك اسيد و كلروژنيك ‌اسيد و همچنين كافئيك اسيد به‌عنوان پيش‌ساز اين دو تركيب انجام شده است. به اين منظور برگ، ساقه و ريشه پنج گونه بومي ايران از تيره كاسني به نام‌هاي Lactuca undulata، Lactuca serriola، Leontodon asperrimus، Cichorium intybus و Sonchus oleraceus در طي دو مرحله رويشي و زايشي از شمال شرق ايران جمع‌آوري و خشك شدند. بذرهاي E. purpurea نيز خريداري و در شرايط گلخانه كشت داده شد. نتايج نشان داد كه بيشترين ميزان شيكوريك اسيد (3.6 ميلي‌گرم بر گرم ماده خشك) و كافئيك اسيد (28.8 ميلي‌گرم بر گرم ماده خشك) در ريشه گياه E. purpurea به‌ترتيب در طي مرحله زايشي و رويشي وجود دارد. مقايسه عصاره‌هاي مختلف گونه‌هاي بومي با يكديگر نشان داد كه ساقه گياه L. undulata در مرحله زايشي و ريشه گياه L. asperrimus در مرحله رويشي به‌ترتيب بيشترين ميزان شيكوريك اسيد و كلروژنيك اسيد (2.3 و 8.1 ميلي‌گرم بر گرم ماده خشك) را داشت. كمترين IC50 مربوط به ريشه‌هاي گياه E. purpurea در مرحله زايشي بود. از ميان گونه‌هاي بومي مورد بررسي، به‌نظر مي‌رسد كه گياهان L. undulata و L. asperrimus منابع بومي مناسب براي استخراج شيكوريك اسيد، كلروژنيك اسيد و كافئيك اسيد مي‌باشند.

Polyphenol and flavonoid compounds, belonging to the medicinal species of Asteraceae family, have been found as natural antioxidants. Cichoric and chlorogenic acid are two caffeic acid derivatives. These polyphenol components, especially cichoric acid, are the dominant components of Echinacea purpurea L. The general goal of this research was to identify Iranian native sources of cichoric acid, chlorogenicacid and also caffeic acid as their precursor. For this purpose, the roots, stems and leaves of five Iranian native species (Lactuca undulata, Lactuca serriola, Leontodon asperrimus, Cichorium intybus and Sonchus oleraceus) were collected during vegetative and reproductive stages from north eastern of Iran. The seeds of E. purpurea were purchased and cultured in greenhouse conditions. The results revealed that the highest amount of cichoric (3.6 mg/g DW) and caffeic acid (28.8 mg/g DW) was observed in E. purpurea roots during vegetative and reproductive stages, respectively. Among Iranian native species, L.undulata stems and L.asperrimus roots had the highest content of cichoric (2.3 mg/g DW) and chlorogenic acid (8.08 mg/g DW) in reproductive and vegetative stages, respectively. The highest antioxidant activity was found in E. purpurea roots during reproductive stage. The lowest level of IC50 was found in E.purpurea roots at reproductive stage. It seems that L. undulata and L. asperrimus could be suitable sources for cichoric, chlorogenic and caffeic acid, compared to other Iranian native species.