بازنمايي داستان فولكلوريك «به‌يتي كل و شير» در نقوش يك كمربند مفرغي مانايي

Representing the Folkloric Story of “Beyeti Goat and the Lion” in the Images of Mannai Gunmetal Belt

تصاوير نقش ­بسته بر روي اشياي باستاني در باورها، اسطوره ­ها و اعتقادات فولكلوريك ملت ­ها ريشه دارند. بر اين اساس مي ­توان با بهره گيري از مطالعات فولكلور، مردم­ شناسي، پژوهش در ادبيات شفاهي و ادبيات عاميانه و اسطوره­ هاي محلي به دنياي پر رمز و راز اين نقوش پا گذاشت. به دنبال كشف يك كمربند مفرغي متعلق به هزاره اول ق.م. در پيرانشهر (جنوب درياچه اورميه)، كه منتسب به هنر مانّايي است و بررسي نقوش آن، ردپايي از يك داستان كهنه فولكلوريك كردي با نام «به­يتي كل و شير» ـ كه اكنون نيز در محافل و مجالس سنتي كردستان روايت مي­شود ـ ظاهر شد. احتمال مي­ رود اين نقش و نگارها پيشينه تاريخي اين داستان فولكلوريك را به هزاره ­هاي اول و دوم ق.م. بازگردانند. در اين مقاله سعي بر آن است تا با رويكرد مقايسه­ اي و مطالعات ميان ­رشته ­اي ارتباط ميان تصاوير نقش ­بسته بر روي اين اثر تاريخي و «داستان فولكلوريك شير و گاو نر» مشخص شود.

Most of the images on the ancient antiques and objects have their root in the folkloric and ancient beliefs, myths, anecdotes and faith of the nations. Thus by referring to the folkloric and anthropologic studies on the one hand and investigation and research on the oral literature and folk literature, local myths and legends on the other hand, we can explore the mysterious world of these images. Following the discovery of a gunmetal belt from the first millennium B.C. in Piranshahr; city located in southern part of Urmiah lake, related to the Mannai art and culture and investigating its images, some tracks of an ancient Kurdish folkloric story called “Beyeti goat and the lion” which is narrated in the traditional Kurdish circles has been found. It is possible that these images have historic roots of this folkloric story from the first and second millennium B.C. In this paper the author seeks to determine the relation between the images of this historic object and the story of “Beyeti goat and the lion” by adopting comparative approach and interdisciplinary studies.