سنجش ميزان غلظت فلزات سنگين (نيكل، واناديوم، سرب، كبالت و كادميوم) در مخازن آب توازن كشتي هاي تجاري ورودي به بندر امام خميني (ره)

Measuring the Amount of Heavy Metals Concentration (Nickel, Vanadium, Lead, Cobalt and Cadmium) in the Ballast Tanks of Commercial Ships Entering Bandar-e Imam Khomeini

تحقيق حاضر به‌منظور بررسي غلظت فلزات سنگين (نيكل، واناديوم، سرب، كبالت و كادميوم) ورودي از طريق آب توازن كشتي­ها در دو فصل (زمستان 1393 و تابستان 1394) در منطقه بندر امام خميني (ره) در شمال غربي خليج‌فارس انجام شد. انتقال مواد شيميايي و همچنين گونه‌هاي مختلف جانوري و گياهي از طريق آب توازن از دلايل اهميت اين معضل جهاني مي‌باشد. نمونه‌برداري از آب و رسوب مخازن آب توازن 12 كشتي تجاري (حامل سنگ‌آهن، كاندنسيت و آهن‌آلات) ورودي از مسيرهاي آمريكاي جنوبي و آسياي جنوب شرقي انجام شد. از آب و رسوب موجود در هر كشتي 3 نمونه تهيه‌شده و پس از آماده‌سازي به روش EPA (2007)، غلظت فلزات سنگين موردبررسي با استفاده از دستگاه ICP اندازه­گيري شد. ميانگين غلظت فلزات سنگين سرب، كبالت، كادميوم، نيكل و واناديوم موجود در نمونه­هاي آب در دو فصل در مسير آمريكاي جنوبي به ترتيب 54/1±31/4، 19/1±41/3، 02/1±73/1، 45/1±33/3 و 01/0±5/0 (ميلي‌گرم بر ليتر) و بيشينه ميزان آن 1/94±4/55، 0/88±3/45، 1/52±77/1، 26/1±52/3 و 01/0±5/0 (ميلي‌گرم بر ليتر) و در مسير آسياي جنوب شرقي ميانگين فلزات به ترتيب 92/0±20/4، 75/0±92/1، 32/0±25/1، 61/0±66/1 و 01/0±05/0 و بيشينه ميزان آن 71/0±21/4، 12/0±94/1، 52/0±29/1، 4/0±68/1 و 01/0±05/0 بود. همچنين ميانگين غلظت فلزات مذكور در نمونه­هاي رسوب مخازن در مسير آمريكاي جنوبي در دو فصل به ترتيب 10/62±5/65، 45/4±6/27، 001/0±1/0، 3/30±83/47 و 56/1±46/25 (ميكروگرم در كيلوگرم) و بيشينه ميزان آن 75/10±5/67، 47/4±5/29، 001/0±1/0، 95/1±93/50 و 00/2±70/25 (ميكروگرم در كيلوگرم) و در مسير آسياي جنوب شرقي ميانگين فلزات در دو فصل به ترتيب 45/23±94، 21/3±03/29، 001/0±1/0، 05/5±5/55 و 25/3±32/41 (ميكروگرم در كيلوگرم) و بيشينه ميزان آن 41/29±106، 67/3±9/32، 0/001±1/0، 3/79±12/61 و 76/2±85/41 (ميكروگرم در كيلوگرم) بود. همچنين با مقايسه ميزان غلظت فلزات در آب و رسوب كشتي‌ها بين دو فصل اختلاف معني‌داري مشاهده نگرديد (0/05P)، لازم به ذكر است كه ميزان غلظت فلزات مذكور در تابستان در هر دو مسير مقدار بيشتري را نسبت به زمستان نشان داد و از سنجش آب و رسوبات در مسير آسياي جنوب شرقي مقادير بالاتري نسبت به مسير آمريكاي جنوبي ملاحظه گرديد. همچنين مقادير فلزات براي هر دو مسير و هر دو فصل در رسوبات مخازن اختلاف معني‌داري با مقادير موجود در آب داشت (0/05>P). مقايسه غلظت فلزات فوق با مقادير استاندارد آب (ROPME,2003) و رسوب (EPA,2005) نشان داد كه غلظت فلزات مذكور در آب و رسوبات مخازن آب توازن كشتي­هاي موردبررسي، با توجه به مقادير در نظر گرفته‌شده در استاندارد ROPME,2003 و EPA,2005 در محدوده استاندارد قرار داشته و تخليه آب توازن آن در منطقه به لحاظ زيست‌محيطي آلودگي فلزات سنگين مذكور را ايجاد نمي‌نمايد.

The purpose of the present study was to examine the heavy metals concentrations (Nickel, Vanadium, Lead, Cobalt and Cadmium) discharged through the ballast tanks of commercial ships within two seasons (Winter 2014, Summer 2015) at Bandar-e Imam Khomeini situated in the northwest of Persian Gulf. Carrying of chemical substances as well as various flora and fauna species by ships' ballast tanks is a globally significant problem. A specimen of water and deposit inside of ballast tanks from 12 commercial ships (loaded with ironstone, condensate and ironware) traveled from South America and southwest Asia was taken. Three samples of water and deposit of each ship were prepared and then by EPA, 2007, the concentration of the traces was measured using ICP device. The average concentrations of lead, cobalt, cadmium, nickel and vanadium existing in the water specimen carried from South America within two seasons were 4.31±1.54, 3.41±1.19, 1.73±1.02, 3.33±1.45 and 0.5±0.01 (ppm), respectively and its maximum amounts were 4.55±1.94, 3.45±0.88, 1.77±152, 3.52± 1.26 and 0.5±0.01 (ppm). The traces' average concentrations carried from Southeast Asia were 4.20±0.92, 1.92±0.75, 1.52±0.32, 1.66±0.61 and 0.05±0.01 (ppm) and its maximum amounts were 4.21±0.71, 1.94±0.12, 1.29±0.52, 1.68±0.4 and 0.05±0.01 (ppm). Also, the concentration amounts of the traces in the deposit transported from South America by the ships within two seasons were 65.5±10.62, 27.6±4.45, 0.1±0.001, 47.83±3.30, 25.46±1.56 (mg/kg) and its maximum amounts were 67.5±10.75, 29.5±4.47, 0.1±0.001, 50.93±1.95 and 25.70±2.00 (mg/kg) and those carried from southeast Asia at the same period were 94.±23.45, 29.03±3.21, 0.1±0.001, 55.5±5.05 and 41.32±3.25 and its maximum amounts were1.06±29.41, 32.9±3.76, 0.1±0.01, 61.12±3.79 and 41.85±2.76, respectively. Also, by comparing the concentration of metals in water and sediment ships no significant difference between the two seasons (P>0,05) and only lead to a significant difference between the two seasons in the direction of South America there was (P< 0,05). The concentration of these metals in both routes in the summer more than winter showed, Sensing water and sediments on the route of Southeast Asia South America also showed higher levels of the path. The metal concentrations in the sediments of the season for both track and both vessels were significantly different from those in the water (P<0.05). Comparison of the above amounts with those of water (ROPME, 2003) and deposit (EPA, 2005) standards showed that the traces concentrations of both water and deposit inside the ballast tanks are in the standard range and tolerable and have no any damage for environment