بررسي 3 فلز سنگين (Ni, Cu, Pb) در آبشش ماهي صافي موجدار (Siganus javus) و رسوبات سواحل استان بوشهر

Measuring of heavy metals Ni, Cu, Pb concentrations in the gills of fish (Siganus javus) and sediments from the coastal areas of Bushehr Province

هدف از انجام اين مطالعه بررسي و سنجش 3 فلز سنگين سرب، نيكل و مس در آبشش ماهي صافي موجدار (Siganus javus) و رسوبات سواحل استان بوشهر مي­باشد. به همين منظور 60 قطعه ماهي و 9 نمونه رسوب در 3 ايستگاه (بندركلات بندردير، خليج نايبند) براساس نوع كاربري در سواحل بوشهر انتخاب و از تير تا بهمن 1394 نمونه­برداي شد. آماده سازي و آناليز نمونه ها طبق روش استاندارد آزمايشگاهي MOPPAM و به كمك دستگاه جذب اتمي (Savant AA) صورت گرفت. نتايج نشان داد كه ميزان تجمع فلزات در رسوبات بندركلات، بندر دير و خليج نايبند به ترتيب فلز سرب 53/6، 42/5، 33/16 فلز نيكل 7/17، 68/9، 49/1 فلز مس 7/58، 7/7، 6/98 ميكروگرم­برگرم بود كه اين اختلاف در ايستگاه­هاي مختلف به جز فلز مس در بقيه فلزات معني­دار بود (0/05˂P). بطور كلي روند جذب فلزات در رسوبات به صورت نيكل>سرب>مس بود؛ و طي مقايسه با استانداردهاي رسوب شناسي امريكا و كانادا همگي فلزات پايين تر از حد مجاز بودند. نتايج بررسي ميزان جذب فلزات آبشش ماهي نشان داد كه بطور كلي ميزان جذب فلز سرب، نيكل و مس به ترتيب 0/56، 2/7، 12/13 ميكروگرم برگرم بود (01/0˂P). نتايج آزمون همبستگي پيرسون نشان داد كه شاخص وزن و طول كل با ميزان جذب فلزات سرب و نيكل رابطه مستقيم معني­داري وجود دارد. همچنين در بررسي روابط بين تجمع فلزات؛ بين فلز نيكل با فلز مس و سرب رابطه مثبت معني­ دار مشاهده شد. بيشترين تجمع فلز سرب، نيكل و مس در آبشش ماهيان به ترتيب در بندر دير، بندركلات و خليج نايبند مشاهده شد؛ و اين اختلاف از نظر آماري معني دار بود (0/01˂P)؛ و در مقايسه با حد مجاز استاندارد WHO همگي فلزات بالاتر از حد مجاز بود.

The aim of this study was to measure heavy metals lead, nickel and copper concentrations in gills of the fish (Siganus javus) and in the coastal areas along the Province of Bushehr. For this purpose, 60 fish and 9 sediment samples from July to February 2015 in three stations (Kalat port, Dayer port, Nayband golf) based on user types in Bushehr was sampled. Preparation and analysis of samples was done according to standard laboratory methods MOPPAM and Atomic Absorption Spectrometer (Savant AA). The results showed that the accumulation of metals in sediments Kalat port, Dayer port and Nayband golf lead were 6.53 5.42, 16.33; nickel were 17.7, 9.68, 1.49 and copper were 7.58, 7.7, 6.98 μg/g, respectively. These showed significant difference except for copper metal. In general, the process of absorption of heavy metals in sediments was Ni > Pb > Cu. and the during deposition of America and Canada sedimentology standards all metals were below the standard limit. The results of absorption of metals in fish gills showed that the general lead, nickel and copper was 0.56, 2.7, 13.12 μg/g, respectively. Pearson correlation test results showed that there was a significant correlation in weight and length index with the absorption of metals lead and nickel. It also explores the relationships between the accumulation of metals, between the nickel with copper and lead a significant positive relationship was observed. The highest concentrations of lead, nickel and copper in the gills of fishes was observed in the, Dayer port, Kalat port and Nayband golf, respectively and showed significant difference. All metals concentrations was higher than standard limit in compared with WHO standard limit.