مقايسه‌ي تاثير آموزش درس اصول و فنون پرستاري به روش نقشه مفهومي و روش متداول بر مهارت‌هاي تفكر انتقادي دانشجويان پرستاري

Comparison of Concept Mapping and Conventional Teaching Methods on Critical Thinking Skills of Nursing Students

زمينه و هدف: پرورش تفكر انتقادي و مهارت هاي عملي در نظام آموزش پزشكي كشور همچنان به عنوان چالشي جدي و در خور توجه باقي مانده است.روش هاي متداول آموزشي از جمله سخنراني كه به عنوان روش غالب در نظام آموزش عالي به كار مي رود، سبكي انفعالي است كه تفكر انتقادي را ناديده مي گيرد. بنابراين اين پژوهش با هدف مقايسه تاثير آموزش درس اصول و فنون پرستاري به روش نقشه­ ي مفهومي و متداول بر مهارت هاي تفكر انتقادي دانشجويان پرستاري انجام شده است. روش بررسي: اين مطالعه نيمه تجربي بر روي 70 نفر از دانشجويان ترم اول دانشكده­ي پرستاري و مامايي تهران انجام شد. دانشجويان با روش نمونه گيري در دسترس انتخاب و به روش تصادفي ساده به دو گروه آزمون و كنترل تقسيم شدند. محتواي آموزشي در گروه آزمون به روش نقشه مفهومي و در گروه كنترل به روش سخنراني، نمايش و كار عملي ارايه شد. جمع آوري داده ها با پرسشنامه مشخصات فردي و آزمون تفكر انتقادي كاليفرنيا- فرم ب در ابتدا و چهار هفته پس از آخرين جلسه­ي آموزش انجام شد. داده ها در سطح معني داري P<0/05 تجزيه و تحليل شد. يافته ­ها: قبل از آموزش ، ميانگين نمره­ي كل تفكر انتقادي در گروه نقشه مفهومي 66/2±71/9و در گروه متداول 14/2±64/9بود و تفاوت دو گروه معني دار نبود (121/0P=)، اما پس از آموزش تفاوت معني داري بين دو گروه مشاهده شد ] 71/2±20/15در گروه نقشه مفهومي و06/2±25/10در گروه متداول، 01/0=P‍[. اين تفاوت در تمامي مولفه ها معني دار بود (003/0P=). نتيجه گيري: به­ كارگيري راهبرد نقشه مفهومي در آموزش دانشجويان پرستاري مي­تواند منجر به توسعه مهارت هاي تفكر انتقادي، به عنوان يكي از رسالت­ هاي مهم آموزش عالي گردد. از اين رو بهتر است در آموزش باليني پرستاري به كار گرفته شود.

Background and Objective: Development of critical thinking and practical skills has remained a serious and considerable challenge throughout the nursing educational system in Iran. Conventional methods of teaching such as lectures as the dominant method used in higher education system is a passive style which ignores critical thinking. Therefore, the aim of this study was to compare the effect of instruction by Concept-Mapping and conventional Method on critical thinking skills of nursing students. Materials and Methods:This quasi-experimental study was carried out on 70 nursing students of Tehran Nursing and Midwifery schoolwho were selected through convenient sampling method, then were divided randomly into the two equal Experimental and Control groups. Educational content was presented in the form of Concept-Mapping in the Experimental group and Lecture,Demonstration and Practicalexercises in the control group. Data collection included a demographic information and California Critical Thinking Skills (form B) questionnairewhich was completed at the beginning and at the end of the fourth week of Instructional period. Data were analyzed using SPSS software (V: 21), descriptive and analytical Statistics; at the significant level P<0.05. Results: Before the intervention, the mean of critical thinking skill score was 9.71±2.66 in concept mapping group and 9.64 ± 2.14 in conventional group and the difference was not significant (P=0.121), but after the intervention, a significant difference was found between the intervention and conventionalgroup (15.20±2.71 vs 10.25±2.06, P=0.003). Conclusion: Using Concept mapping strategy in the education of nursing students may lead to developing critical thinking skills as one of the important missions of higher education. So it is recommended to usethis method in clinical nursing education.