بررسي تأثير متقابل نماز بر مصرف مواد مخدر، سيگار و الكل در دانشجويان دانشگاه علوم پزشكي تبريز

Effect of Prayer on Drug, Smoking and Alcohol Consumption in Tabriz University of Medical Sciences

سابقه و اهداف: اقامه‌ي نماز از اصلي‌ترين دستورهاي دين اسلام به پيروان خود است و پيشوايان و بزرگان دين، اين شكل از عبادت را، به شرط رعايت تمامي لازمه‌ها و آداب آن، از جمله‌ي مهم‌ترين راه‌هاي تحقق رفتار دين‌مدارانه در وجود انسان‌ها مي‌دانند. اگر نماز به‌طور صحيح و كامل، با حفظ شرايط، حضور قلب و با توجه به روح اصلي و ماهيت حقيقي‌اش خوانده شود، هم انسان را منظم، مقيد، اجتماعي و دور از غفلت و دنيازدگي مي‌كند و هم جلو بسياري از مفاسد اجتماعي را مي‌گيرد. نماز، در صورت داشتن شرايط، بازدارنده‌ي انسان از فحشا و منكرها است؛ و اين در حالي است كه بعضي از نماز‌ها به علت نداشتن شرايط و روح نماز، كم اثر هستند. تحقيق حاضر براي اصلاح اين امر است تا ان‌شاء‌الله از اقامه‌ي نماز‌ها بهره‌ي بيشتري برده شود. مواد و روش­ ها: پژوهش حاضر از نوع توصيفي- تحليليِ مقطعي(Cross Sectional) است. محيط پژوهشي اين تحقيق، دانشكده‌هاي دانشگاه علوم پزشكي تبريز بوده است. در اين مطالعه دانشجويان مشغول به تحصيل در دانشگاه علوم پزشكي تبريز (سال تحصيلي 86-87) مورد مطالعه قرار گرفتند. ابزار پژوهش، پرسش‌نامه بود.پرسش‌هاي پرسش‌نامه درباره‌ي نماز و التزام به آن و نيز درباره‌ي مصرف سيگار، الكل و مواد مخدر بود. روايي و پايايي پرسش‌نامه مورد تأييد قرار گرفته است. براي تجزيه و تحليل داده‌ها از نرم افزار آماري SPSS و آزمون كاي دو استفاده شد. نظرهاي دانشجويان بر اساس درصد و نسبت محاسبه گرديد و سطح معني‌دار 5 درصد در نظر گرفته شد. يافته­ ها: التزام به برپايي نماز در اين دانشجويان بالا بود. سن تجربه‌ي نماز در دانشجويان غيرمصرف‌كننده، در مقايسه با دانشجويان مصرف‌كننده، پايين بود و گوياي آن بود كه درصد زيادي در سنّ زير 15 سالگي نماز را تجربه و آغاز كرده‌اند. افرادي كه مصرف نداشته بودند در مقايسه با افراد مصرف كننده‌ي سيگار، الكل و مواد مخدر، خواندن نماز را فقط وسيله‌يي براي رسيدن به خدا تصور مي‌كردند كه از نظر آماري معني‌دار نبود. افرادي كه مصرف نداشتند، در مقايسه با افراد مصرف‌كننده‌ي سيگار، الكل و مواد مخدر، به شكل معني‌داري خداوند متعال را شايسته و محترم براي عبادت مي‌انگاشتند. افراد غيرمصرف‌كننده، در مقايسه با افراد مصرف‌كننده به طور معني‌داري اعتقاد داشتند نماز خواندن در تمام بُعدهاي زندگي مؤثر است. تعداد كمي از افراد غيرمصرف‌كننده، در مقايسه با افراد مصرف كننده‌ي سيگار، الكل و مواد مخدر ،به گويه هايي چون به نماز اعتقاد نداشتن، نماز را بي‌نتيجه دانستن و يا براي خواندن نماز بي‌حوصله بودن و وقت نداشتن، پاسخ مثبت دادند. نتيجه­ گيري: يافته‌ها نشان مي‌دهد كه بين ساير گويه‌هاي پرسش‌نامه و نماز خواندن دانشجويان، مصرف الكل، سيگار و مواد مخدر رابطه‌ي منفي و پايداراي وجود دارد.

Background and Objectives: Prayer is the major commands of Islam to its followers. Religious leaders and elders know this form of worship is the most important aspects of the realization of religion-oriented behavior in humans. Prayer, In compliance with all terms, inhibits people from deviation while some prayers are ineffective. The purpose of this study is correction of ineffective prayers for more profit. Materials and Methods: This study was a cross-sectional research. It was performed on students (Year 86-87) of the Medical Sciences of Tabriz University. The research instrument was a questionnaire. Questions were about prayer as well as smoking, alcohol and drug consumption. Data were analyzed using SPSS software and chi-square test. Student comments were calculated based on percentage and ratio. Significance level was set at 5%. Results: In these students, Commitment to the prayer was high. Prayer experience age was low in Non-consumer students compared to consumer students and a large percentage accounted for age under 15 years. In comparison with smokers and alcohol and drug consumers, Non-Consumer individuals thought pray was just device to get closer to God that was not statistically significant. Non consumer students compared with smokers, alcohol and drugs consumers significantly assumed God is worthy and honorable to worship. They believed prayer is effective in all aspects of life. Few of non-consumers responded positive to items such as lack of belief in prayer, Inconclusive about prayer, Bored and not having time for prayer. Conclusion: The findings show there is a negative and stability relationship among other items of questionnaire and prayer by students and alcohol, cigarettes and drugs consumption.