جايگاه روش تجربي در متدولوژي اخلاق پزشكي

روش استخراج احكام و پاسخ به مسائل يك علم، بر عهده متدولوژي آن علم است. به منظور تبيين متدولوژي اخلاق پزشكي در دانشگاه هاي اروپا و آمريكا، روش هاي مختلفي ارائه شده كه يكي از آنها روش تجربي است. حال اين سوال قابل طرح است كه «آيا از اين روش مي توان در متدولوژي اخلاق پزشكي در اسلام استفاده كرد؟» تبيين اين روش و جايگاه آن در استخراج و استنباط احكام و قوانين مطرح در اخلاق پزشكي از منظر اسلام در اين مقاله مورد واكاوي و تحقيق قرار گرفته است. اين پژوهش به صورت كتابخانه اي، توصيفي و تحليلي صورت پذيرفته است. پس از تبيين روش تجربي و جايگاه آن در استخراج قوانين و احكام پزشكي، سعي بر آن است كه نقش آن در متدولوژي اخلاق پزشكي روشن گردد. يافته هاي اين مطالعه نشان داد كه روش تحقيق در علوم تجربي مبتني بر اركاني چون مشاهده، طبقه بندي امور يا حوادث مورد بحث، فرضيه، تجربه و استقراست. استفاده از اين روش، گرچه در جاي خود مفيد و برآورنده برخي از نيازهاي انسانها بوده است، اما در حيطه اخلاق پزشكي - كه عهده دار تبيين بايدها و نبايدهاي مرتبط با حوزه پزشكي است - نمي تواند تامين كننده آرمان هاي آن باشد. اگر يافته هاي اين روش را بتوان با دليل عقلي به اثبات رساند، در متدولوژي اخلاق پزشكي اسلامي نقشي خواهد داشت. از يافته هاي اين مطالعه نتيجه مي شود كه متدولوژي اخلاق پزشكي در اسلام مبتني بر منابع حجيت- كتاب، سنت، عقل و اجماع - است لذا صرفاً آن قسم از يافته هاي روش تجربي كه به مدد عقل اثبات گردد، در اين متدولوژي قابل استفاده خواهد بود. از روش تجربي مي توان براي تنقيح موضوعات احكام در اخلاق پزشكي بهره جست.