شگفتي‌هاي فيزيولوژي انساني از ديدگاه توحيد مفضّل

Wonders of Human Physiology from Tawhid Mofazal Perspective

سابقه و هدف: انسان؛ يكي از پيچيده‌ترين مخلوقاتي كه نمود «فتبارك الله احسن الخالقين» است، موضوع بسياري از علوم قرار گرفته است. يكي از علومي كه به بررسي انسان ازجهت عوامل رشد و حيات و چگونگي فعاليت اعضاي بدن مي‌پردازد، «فيزيولوژي» است. از سوي ديگر بررسي انسان از اين منظر در علوم ديني اسلامي هم صورت گرفته است و منابع مختلف ديني ازجمله قرآن و كتب باقي‌مانده از معصومان و بزرگان ديني نيز به آن پرداخته‌است. هدف اصلي اين پژوهش رسيدن به ديدي جامع نسبت به امكان تطابق علم با دين و درك جدانبودن اين دو مقوله از يكديگر است. روش كار: روش اين پژوهش تطبيق و تحليل مطالب و مراجعه به كتابخانه است و براي اجراي آن، از كتاب‌هاي مختلف حوزه‌ي علوم اسلامي و كتب مربوط به دانش فيزيولوژي و پزشكي و مقالات حوزه‌ي‌ ديني و پزشكي استفاده شده است. در اين پژوهش همه‌ي موارد اخلاقي رعايت شده است. علاوه‌براين، نويسندگان مقاله هيچ‌گونه تضاد منافعي گزارش نكرده‌اند. يافته‌ها: يافته‌ها نشان مي‌دهد بسياري از مواردي كه در حوزه‌ي علم فيزيولوژي و پزشكي به آنها اشاره شده، بزرگان دين اسلام، به‌ويژه امامان معصوم (ع) كه داراي علم الهي و عصمت بالغه هستند نيز به آنها اشاره كرده‌اند، كه با علوم روز منطبق است. نتيجه‌گيري: بحث مقايسه‌يي درباره‌ي علم فيزيولوژي در دو حوزه‌ي علوم تجربي و ديني، نشان مي‌دهد كه دين (منبعي كه داراي آموزه‌هاي وحياني است)، با علم تجربي منطبق است و در حوزه‌ي علوم تجربي نيز حرفي براي گفتن دارد. اين امر موجب مي‌شود در حوزه‌ي ارتباط علم و دين به تعارض‌هاي كامل بين اين دو مقوله قائل نباشيم و ارتباط بين اين دو را بپذيريم كه اين امر منجر مي‌شود در بُعد پزشكي، فيزيولوژي و علوم تجربي عقايد ديني را مؤثر بدانيم و گام‌هاي بلندي براي ارتباط تنگاتنگ بين آنها برداريم

Background and Objective: Mankind as one of the most complex creatures has been the subject of many sciences. One of the sciences that consider growth and health parameters of body and circumstances of its activities is “physiology”. Also, there is a considerable amount of information about this topic in Islamic religious sciences and various sources, including the Quran and religious books of saints and religious leaders who have many things to say about this topic. The main objective of this study was to get a comprehensive view of the compatibility of science and religion. Method: In this study, comparison and analysis of content as well as library research were used. Various books related to fields of Islamic sciences and books on the field of physiology and medical and religious papers were examined. In this study, all the ethical issues were considered. Moreover, the authors declare no conflict of interest. Results: Findings showed that many of the cases related to field of physiology and medicine are stated in the complete religion of Islam by religious leaders, especially the Imams who have divine knowledge and they corroborate the science of the day. Conclusion: Comparative discussion around the physiology science in both religion and experimental sciences leads us to the conclusion that the religion as a source establishes doctrines, matches experimental science, and has a lot to share. This brings us to the relation between science and religion. There is no sharp contrast between these two categories and the relationship between science and religion is confirmed. It is also concluded that religious beliefs are effective in the medical physiology and experimental sciences. Consequently, steps must be taken to hold them together.