پديد آورندگان :
فاني، مهدي دانشگاه علوم پزشكي شهيد بهشتي , عبدالجباري، مرتضي دانشگاه علوم پزشكي شهيد بهشتي , آتش‌زاده شوريده، فروزان دانشگاه علوم پزشكي شهيد بهشتي , كرمخاني، مرضيه دانشگاه علوم پزشكي شهيد بهشتي
كليدواژه :
ملاك , متون ديني , تعامل سالم , انسان سالم
چكيده فارسي :
سابقه و هدف: بحث سلامت در انسان به قرآن كريم بازمي‌گردد كه نگاهي فراتر از سلامت جسمي به انسان دارد و سلامت معنوي را بخش مهمي از سلامت در انسان قلمداد مي‌كند. هدف از اين مقاله نشان دادن معيار انسان سالم از نگاه متون ديني است؛ ازاين‌رو تلاش شد معيار انسان سالم از منظر دين اسلام شناسايي و معرفي شود. در اين راستا از نظر انديشمندان ديني نيز بهره برده شد.
روش كار: اين پژوهش توصيفي، ازنوع تحليل محتوا و با استناد به آيات قرآن و تفسيرهايي است كه مفسران با توجه به آيات مطرح شده درباره‌ي سلامت انسان بيان كردند. در كنار آن با بررسي رواياتي كه از اهل بيت (عليهم‌السلام) در راستاي تفسير آيات قرآن رسيده، تلاش شده است معيار و ملاك سلامت انسان به‌ويژه در بخش معنوي معرفي شود و براي تأييد آن از سخنان صاحب‌نظران معاصر نيز بهره جسته شده است. در اين پژوهش همه‌ي موارد اخلاقي رعايت شده است. علاوه‌براين، نويسندگان مقاله هيچ‌گونه تضاد منافعي گزارش نكرده‌اند.
يافته‌ها: با توجه به نتايج پژوهش مي‌توان گفت انساني سالم است كه هر دو جنبه‌ي سلامت (مادي و معنوي) را دارا باشد، ولي بايد توجه داشت وجود يكي از اين دو ملازم وجود ديگري نيست، بدين معنا كه ممكن است انساني از نظر جسمي سالم باشد ولي از نظر معنوي سالم نباشد و نيز ممكن است از نظر معنوي انسان سالمي باشد ولي به دلايلي جسم او سالم نباشد. آنچه در سعادت انسان ارزش بيشتري دارد، سلامت معنوي او است.
نتيجه‌گيري: همان‌گونه كه صاحب‌نظران ابراز داشته‌اند، انسانيت به جنبه‌ي روحي انسان مربوط مي‌شود نه به جنبه‌ي جسمي و مادي او؛ ازاين‌رو، سلامت روح انسان مهم‌تر از سلامت جسم او؛ و بيماري روح و دل انسان مهم‌تر از بيماري جسم او است. بنابراين، وقتي از انسان سالم سخن به ميان مي‌آيد دو بُعد از جنبه‌هاي سلامت به ذهن مي‌رسد، يكي انسان سالم از نظر مادي و ديگري انسان سالم از نظر معنوي كه در حوزه‌ي علم دين به آن توجه مي‌شود.
چكيده لاتين :
Background and Objective: The Holy Quran contains a lot of subjects
on human health. In addition to physical health, the Quran considers
mental health as another important dimension to human health. The
current study aimed at identifying the criteria for recognizing a healthy
human from the perspective of religious texts. In this regard, attempts
were made to detect the criteria for identifying a healthy human from an
Islamic viewpoint. To this end, ideas proposed by a number of religious
figures, including Imam Khomeini, the Supreme Leader, and martyr
Motahhari, were investigated.
Method: In this descriptive study, content analysis was used to examine
verses of Quran and religious experts‟ interpretations of these verses
about human health. Additionally, the narratives related to the Quranbased interpretations of Prophet Mohammed‟s Ahl al-Bayt, especially
about the spiritual dimension of human health, were investigated.
Furthermore, contemporary domain experts‟ opinions were sought to
confirm the extracted criteria. All ethical issues were observed in this
study and the authors declared no conflict of interests.
Results: Based on the obtained results, a human can be regarded as
healthy in two dimensions: materialistic and spiritual. It should be noted
that these two are not interdependent. In other words, a human may be
physically healthy, but spiritually unhealthy. On the contrary, a person
may be spiritually healthy, but physically unhealthy. Spiritual health plays
a more significant role in human happiness.
Conclusion: As argued by domain experts, humanity has to do with
people‟s spiritual aspect rather than their physical and materialistic one.
Spiritual health is more important than physical health. Spiritual diseases
are more significant than physical ones. Imam Ali (peace be upon him)
says, „the piety of heart is superior to physical health.‟ Therefore, a
human is regarded as healthy in two dimensions. The subject of
materialistic health falls within the domain of medicine, while the topic of
spiritual health is categorized within the realm of religion.
