تصميم‌گيري مديران حوزه‌ي سلامت با رويكرد اسلامي، مباني نظري نگرش و رويكرد اسلام در فرايند تصميم‌گيري

Healthcare Managers’ Decision-Making Adopting Islamic Approach: Theoretical Basis of Attitude and Ap

سابقه و هدف: تصميم‌گيري چه در زندگي شخصي و اجتماعي، چه در زندگي سازماني بسيار حائز اهميت است. نظام ارزشي و باورها و تفكرات تصميم‌گيران از مهم‌ترين عوامل تأثيرگذار بر فرايند تصميم‌گيري محسوب مي‌شود. از آنجايي كه نظام ارزشي در دين اسلام، جامعيت بسياري دارد، در اين پژوهش، به بررسي فرايند تصميم‌گيري مديران حوزه‌ي سلامت بر پايه‌ي ارزش‌ها و مباني اخلاقي از ديدگاه اسلام پرداخته شده است. روش كار: اين پژوهش ازنوع تحليل محتوا است و در ذيل تحقيقات غيرآزمايشي يا توصيفي دسته‌بندي مي‌شود. در مطالعه‌ي حاضر، اسناد و منابع اسلامي، از جمله قرآن كريم، نهج‌البلاغه، غررالحكم و دررالكلم، الكافي، الحياه و همچنين كتب و مقالات مرتبط با اين موضوع بررسي شد. در اين پژوهش همه‌ي موارد اخلاقي رعايت شده است. علاوه‌براين، نويسندگان مقاله هيچ‌گونه تضاد منافعي گزارش نكرده‌اند. يافته‌ها: در اين پژوهش، سه مرحله‌ي كلي براي فرايند تصميم‌گيري مديران حوزه‌ي سلامت بر اساس آموزه‌هاي قرآن كريم استنباط شد كه عبارت است از مراحل اتخاذ تصميم، اجراي تصميم و اتكال به خداوند متعال. براي تبيين دقيق‌تر هر يك از مراحل ذكرشده، مجموعه‌يي از شاخصه‌هاي مشخص و تفسيرپذير كه حاصل كاوش در سه منبع اصلي مطالعات اسلامي يعني قرآن كريم، سنت پيغمبر اسلام (ص) و سيره‌ي ائمه معصومين است، استخراج؛ و هر يك تفسير شد. نتيجه‌گيري: هر مديري در حوزه‌ي سلامت، يا هر فرد عادي مسلمان، در فرايند تصميم‌گيري خويش، مي‌تواند علاوه بر استفاده از علم تصميم‌گيري، شاخصه‌هاي اسلامي استخراج شده در اين پژوهش را براي مراحل سه‌گانه‌ي تصميم‌گيري به كار گيرد و در نهايت نيز با اتكال به خداوند متعال، با روحيه­يي قوي، فرايند تصميم‌گيري خود را به پايان برساند. بدين طريق علاوه بر كسب توفيق در تصميم‌گيري، رضايت خالق متعال را نيز در تك تك مراحل تصميم‌گيري، همراه خود احساس نمايد.

Background and Objective: Decision making is of great importance in not only personal and social life but also organizational life. One of the most key factors influencing the decision making process is the value system as well as the beliefs and thoughts of decision-makers. Since the value system in Islam is fully comprehensiveness, in this research, the health managers’ decision-making process on the basis of the values and ethical principles from the Islamic point of view is examined. Method: ‘Content analysis’ is used in this study which falls into the category of non-experimental or descriptive research. The Islamic references and sources such as “Holy Quran”, “Nah al-balagha”, “Ghorar al-hekam & Dorar al-kalem”, “Al-kafi”, “Al-hayat” and also a number of related books and papers were investigated in this study. All ethical issues were observed in this research and the researchers declared no conflict of interests. Results: In this research, three general steps were taken for the health managers’ decision-making process based on the teachings of the Holy Quran, which included “decision-making”, “decision implementation” and “reliance on God”. In order to accurately explain the steps above, a number of distinct and interpretable indices, derived from three main sources of Islamic studies, namely the “Holy Qur'an”, “the Prophet's Sunnah”, and “the life-method of infallible Imams”, were extracted, explained and interpreted. Conclusion: Any health manager or any ordinary Muslim can use the Islamic factors extracted in this research beside the science of decisionmaking for the triple stages of decision-making in his decision-making process and finally can complete his decision-making process relying on Almighty Allah, with an indomitable spirit. This way, in addition to succeeding in decision making, he will feel the consent of the Almighty Creator in every single stage of decision-making.