بررسي اثربخشي زوج‌درماني هيجان‌مدار مبتني بر آموزه‌هاي ديني در افزايش سازگاري اجتماعي و كاهش تعارض‌هاي زناشويي زوجين

The Effect of Emotion-focused Couple Therapy Based on Religious Teachings on Social Compatibility and Marital Conflicts

سابقه و هدف: تعارض‌هاي زناشويي به دليل اختلاف زوجين در نوع نيازها و روش ارضاي آن، خودمحوري، رفتار غيرمسئولانه و تناقض در خواسته‌ها به وجود مي‌آيد. سازگاري اجتماعي عبارت است از رفتارهاي انطباقي فراگرفته به منظور برآورده ساختن نيازهاي محيطي؛ كه غالباً مستلزم اصلاح تكانه‌ها، هيجان‌ها و نگرش‌ها است. هدف اصلي اين پژوهش بررسي اثربخشي زوج‌درماني هيجان‌مدار مبتني بر آموزه‌هاي ديني در افزايش سازگاري اجتماعي و كاهش تعارض‌هاي زناشويي زوجين است. روش كار: پژوهش حاضر از نوع كارآزمايي باليني است كه در آن از طرح آزمايشي پيش‌آزمون - پس‌آزمون با گروه كنترل استفاده شده است. جامعه‌ي آماري پژوهش را كليه‌ي زوج‌هاي مراجعه‌كننده به درمانگاه خانواده‌ي دانشگاه شهيد بهشتي در سال 1395 تشكيل مي‌دهند كه از بين آنان 40 زوج به روش نمونه‌گيري در دسترس انتخاب شدند و در گروه­هاي زوج‌درماني هيجان­مدار مبتني بر آموزه‌هاي ديني و كنترل (هر يك 2 نفر) قرار گرفتند. براي شركت‌كنندگان گروه آزمايش 10 جلسه رويكرد هيجان­مدار مبتني بر آموزه‌هاي ديني (هر جلسه 90 دقيقه)، به صورت هفته‌يي يك جلسه برگزار شد. به منظور جمع‌آوري داده‌ها نيز از مقياس سازگاري اجتماعي بل (BAI) و پرسش‌نامه‌ي تعارض‌هاي زناشويي (MCQ) استفاده شد. در اين پژوهش همه‌ي مسائل اخلاقي رعايت شده است و نويسندگان مقاله هيچ‌گونه تضاد منافعي گزارش نكرده‌اند. يافته‌ها: يافته‌ها نشان داد كه آموزش زوج‌درماني هيجان‌مدار مبتني بر آموزه‌هاي ديني بر سازگاري اجتماعي زوجين (34/0)، سازگاري عاطفي (59/0) و سازگاري شغلي (24/0) اثر معناداري داشت (05/0>P). همچنين اين تغييرات براي زيرمقياس‌هاي كاهش همكاري، كاهش رابطه‌ي جنسي، افزايش جلب حمايت فرزندان، كاهش رابطه‌ي فردي با خويشاوندان همسر، كاهش ارتباط مؤثر و جدا كردن امور مالي به ترتيب 37/0، 25/0، 15/0، 48/0، 43/0 و 17/0؛ و در سطح 05/0>P معنادار بود. نتيجه‌گيري: دين‌داري در خانواده و روابط زوجين، اعمال و مراسم‌هاي مذهبي و پايبندي به باورها و ارزش‌هاي ديني از تضاد در گرايش‌هاي فردي و تعارض‌هاي زناشويي ممانعت مي‌كند و موجب حركت به سوي الگوهاي رفتاري مشترك و سازگاري اجتماعي در خانواده مي‌شود.

Background and Objective: Marital conflicts of couples arise due to differences in their needs and satisfying them, self-orientation, irresponsible behavior, and conflict of demands. Social adaptation is adaptive behaviors acquired to meet the surrounding needs that often require the correction of impulses, excitements and attitudes. The main objective of this study was to evaluate the effect of emotion-focused couple therapy based on religious teachings on social compatibility and marital conflicts of couples. Method: The present study was a clinical trial in which a pre- and posttest with control group was used. The statistical population of this study included all couples referring to the family clinic of Shahid Beheshti University in 2016. 40 couples were selected by available sampling method and placed in the group of emotion-focused couple therapy based on religious teachings (n=20) and control group (n=20). For the participants in the experimental group, 10 sessions of emotion-focused couple therapy based on religious teachings (90 minutes each session) were held once a week. To collect the data, the Bell's Social Adjustment Scale (BAI) and Marital Conflict Questionnaire (MCQ) were used. All ethical issues were observed in this study and the researchers declared no conflict of interests. Results: The findings showed that teaching emotion-focused couple therapy based on religious instructions has a significant effect on social compatibility of couples (0.34), emotional compatibility (0.59), and job compatibility (0.24, P<0.05). Decrease in cooperation, sex, relationship with the relatives of the spouse; increase in children's protection; loss of effective communication; and separating the finances were 0.37, 0.25, 0.48, 0.15, 0.43 and 0.17, respectively (P<0.05). Conclusion: Religion in the family and the relationship between couples, religious practices, adherence to religious beliefs and values prevent conflicts of individual tendencies and couples, leading to shared patterns of behavior and social compatibility in the family.