كنش افتراقي سؤال‌ در آزمون هاي سازمان سنجش آموزش كشور بر حسب ويژگي هاي جمعيت شناختي داوطلبان كنكور سراسري

Differential Item Functioning in examinations of National Organization of Educational Testing across demographic characteristics of Konkur candidates

كنكور سراسري بنا به اذعان بسياري از كارشناسان سرنوشت سازترين آزمون در ايران است و ويژگيهاي جمعيت شناختي داوطلبان از قبيل جنسيت، منطقه (پايگاه اجتماعي-اقتصادي) و استان(زبان) مي توانند بر عملكرد داوطلبان ورود به دانشگاه در پاسخ به سؤالهاي آزمون مؤثر باشند. اگر پاسخ به سؤالهاي آزمون با كنترل توانايي آزمودني ها تابعي از ويژگيهاي جمعيت شناختي باشند، سؤالهاي آزمون نسبت به آنها كنش افتراقي (DIF) دارند. هدف از پژوهش حاضر بررسي كنش افتراقي سؤال‌هاي آزمون سراسري سازمان سنجش آموزش كشور بر حسب ويژگيهاي جمعيت شناختي داوطلبان است. نمونه تحقيق شامل همه آزمودني هاي يك دفترچه آزمون و برخي دروس امتحاني تخصصي گروه هاي آزمايشي كنكور سراسري از سال 87 تا 90 بود. به منظور تحليل DIF از رويكرد تحليل رگرسيون لوجستيك دو وجهي استفاده شد. پس از اطمينان از تك بعدي بودن آزمون هاي مورد مطالعه از طريق رويكرد NOHARM، يافته هاي تحليل DIF حاكي از اين بود كه به ترتيب بيشترين تعداد كنش افتراقي آشكار شده در سؤالهاي آزمون، مربوط به متغيرهاي جنسيت، سهميه مناطق (پايگاه اجتماعي-اقتصادي) و استان(زبان) هستند، اما مقادير اندازه هاي اثر بسيار كوچك و ناچيز بودند. با اين وجود، بر اساس يافته هاي پژوهش حاضر پيشنهاد مي شود كه كميته هاي موضوعي تشكيل شده و بر اساس قضاوت نهايي آنها، سؤالهاي سودار آزمون مشخص شوند و در طراحي سؤال در آزمون هاي آينده مد نظر قرار گيرند.

According to many experts, entrance examination is the most important test in Iran and demographic characteristics such as gender, region (socio-economic status) and province (language) can affect the performance of participants’ responses to the test items. Controlling for the ability of examinees, if the answers to the test items are the function of demographic characteristics, the test items have Differential Item Functioning (DIF) toward them. The purpose of this investigation is to study Differential Item Functioning of the test items of Entrance Examinations of National Organization of Educational Testing across the demographic characteristics. The research sample consisted of all examinees of a test booklet which included some special exams of the experimental groups of Konkur from 2008 to 2011. Binary logisitic regression was used in order to analyzing DIF. After assuring unidimensionality through NOHARM approach, DIF analysis results indicated that the most number of detected DIF items were related to gender, region (socio-economic status) and province (language) variables respectively, but effect sizes were very small and negligible. Nevertheless, based on current research results, it is recommended that subject matter committees are formed to detect biased items based on final decisions of the committees and will be considered in designing test items in future.