پديد آورندگان :
رحماني، محمد جامعه المصطفي العالميه - گروه فقه عبادي , زروندي، نفيسه دانشگاه اديان و مذاهب - گروه دين پژوهي , عبدالجباري، مرتضي دانشگاه علوم پزشكي شهيد بهشتي - گروه معارف
كليدواژه :
قصاص , قتل نفس , خودكشي , حكم وضعي , حكم تكليفي , حفظ نفس , اتانازي
چكيده فارسي :
سابقه و هدف: امروزه در برخي از مراكز درماني به جاي حفظ سلامتي و حيات افراد به بهانه‌ي ترحم، به بيماران صعب‌العلاج پيشنهاد تسريع مرگ انتخابي داده مي‌شود. پيشينه‌ي اتانازي به روم باستان بازمي‌گردد و در سال‌هاي اخير از جمله مباحث جنجالي است كه در محافل علمي از جهات مختلف از جمله از منظر حقوقي و فقهي درباره‌ي آن بحث مي‌شود. در اين مقاله با انگيزه‌ي تبيين حكم فقهي اتانازي ضمن طرح برخي از مباحث مقدماتي تلاش شده است بر خلاف تقسيمات رايج در محافل علمي، تقسيمي نو بر اساس ملاك و معياري مؤثر در احكام فقهي معرفي شود.
روش كار: اين پژوهش كتابخانه‌يي از نوع توصيفي - تحليلي است كه براي انجام آن مقاله‌هاي بين سال‌هاي 75-76 مطالعه و بررسي شد. روش كار بدين صورت بود كه جستجو بر اساس كليدواژه‌هاي اتانازي، قتل نفس، قصاص، خودكشي، حفظ نفس، حكم تكليفي و وضعي صورت گرفت و در ادامه از قرآن كريم و همچنين كتاب‌هايي با مضامين فقهي - استدلالي مثل فقه و حقوق تحفظي آيت‌الله سيستاني، وسائل‌الشيعه و مستدرك بهره گرفته شد. يافته‌هاي به‌دست‌آمده پس از تجزيه و تحليل در كلاس‌هاي حوزوي طي 10 جلسه تدريس؛ و مطالب آن به بحث گذاشته شد. در اين پژوهش همه‌ي مسائل اخلاقي رعايت شده است و نويسندگان مقاله هيچ‌گونه تضاد منافعي گزارش نكرده‌اند.
يافته‌ها: مجموع اقسام هشت‌گانه‌ي اتانازي و زيرشاخه‌هاي آن تحت عنوان سه كبراي كلي قرار مي‌گيرد: الف) سه مورد مصداق قتل عمد است و افزون بر حكم تكليفي حرمت، حكم وضعي قصاص نيز بر آن مترتب مي‌شود؛ ب) يك مورد مصداق كبراي كلي خودكشي است كه فقط محكوم به حرمت تكليفي است و ج) چهار مورد مصداق كبراي كلي وجوب حفظ نفس است كه ترك آن محكوم به حرمت تكليفي است و به جهت عدم قتل نفس حكم وضعي بر آن مترتب نمي‌شود.
نتيجه‌گيري: تمام اقسام هشت‌گانه‌ي اتانازي حرام است و توصيه مي‌شود به جاي آن تلاش به احياگري شود و پژوهش‌هاي لازم براي يافتن درمان بيماري‌هاي صعب‌العلاج صورت گيرد.
چكيده لاتين :
Background and Objective: Today, instead of preserving the health and
life of people in some health centers, under the pretext of pity, the patients
with difficult-to-cure diseases are suggested to accelerate selective death.
Euthanasia dates back to ancient Roma and is one of the controversial
topics discussed in different legal and jurisprudential aspects in academic
circles. With the intent of explaining the jurisprudence sentence for
euthanasia, alongside proposing some primary topics, in this article we
have tried to introduce a new category based on an effective criterion in
the jurisprudence sentence unlike the common categories in scientific
circles.
Method: This library research is descriptive-analytical for which the
articles of years between 1996 and 1997 were studied and reviewed. The
procedure was as follows: keywords such as euthanasia, self-killing,
retaliation, suicide, self-preservation, and imperative and dispositive rule
were searched; then, the Qur`an and the books with jurisprudential and
deductive themes such as Fikh va Hoghoogh-e- Tahaffozi by Ayat-Allah
Sistani, Vasael Al-Shiea and Mostadrak were used. After analysis, the
findings were taught and discussed in 10 sessions of the Hawza classes.
All ethical issues were observed in this study and the researchers declared
no conflict of interests.
Results: The overall eight types of euthanasia and their subcategories are
classified into three general major categories:
a) Three of them are the case of intentional murdering and imperative rule
of prohibition as well as dispositive rule of retaliation. b) One of them is
the case of general suicidal that has only imperative prohibition. c) Four
of them are the case of general necessity of self-preservation, leaving
which has imperative prohibition, and doesn`t have dispositive rule due to
self-killing.
Conclusion: All of the eight forms of euthanasia are prohibited and we
recommend that instead of this, revival be tried. This requires conducting
studies to find treatment for difficult-to-cure diseases.
