ساخت و هنجاريابي پرسش‌نامه‌ي مثبت‌گرايي با رويكرد اسلامي-ايراني در دانشجويان

Constructing and standardizing a positivism questionnaire through an Islamic- Iranian approach

سابقه و هدف: بنابر ضرورت وجود مقياسي اسلامي-­ايراني در حوزه­ي مثبت­گرايي، در اين پژوهش به ساخت ابزاري به منظور سنجش سازه‌ي مثبت­گرايي بر پايه­ي منابع اسلامي و متناسب با فرهنگ ايراني پرداخته شده ­است. روش كار: براي اجراي پژوهش ابتدا به گردآوري و مطالعه‌ي مباني نظري پرداخته شد كه بر اين اساس مثبت­گرايي به صورت گرايش نظري و عملي به ارزش­هاي مثبت درباره‌ي خداوند، خود، ديگران و طبيعت با توجه به گستره‌ي زماني حال، آينده و گذشته كه به بهبود كيفيت زندگي و بهزيستي منجر مي­شود­، تعريف شد و سپس از نظر متخصصان در زمينه‌ي طرح گويه­هاي مقياس بهره گرفته شد. مقياس اوليه در مراحل آزمايشي بررسي شد و اصلاحات لازم صورت گرفت. در اين پژوهش همه‌ي مسائل اخلاقي رعايت شده است و نويسندگان مقاله هيچ‌گونه تضاد منافعي گزارش نكرده‌اند. يافته‌ها: در پايان پرسش‌نامه‌ي نهايي ­­روي 350 دانشجوي كارشناسي اجرا شد و ميزان روايي و پايايي آن با آزمون­هاي آلفاي كرونباخ (96/0) و تحليل عامل اكتشافي (چهار عامل كلي­ درباره‌ي خدا، خود، ديگران و طبيعت) محاسبه شد. نتيجه‌گيري: نتايج بررسي­ها و تحليل­ها نشان‌دهنده­ي روايي و پايايي مطلوب مقياس مورد نظر است و مي­توان از آن در حوزه­هاي سنجش، پژوهش و مشاوره بهره برد.

Background and Objective: Due to the importance of an Islamic-Iranian scale in the domain of positivism, the present paper aimed to develop an instrument for measuring the positivism based on the Islamic sources and Iranian culture. Method: First, the theoretical underpinnings were collected and studied. Then, positivism was defined as a theoretical and practical approach to the positive values related to God, self, others and nature considering the present, past and future. This leads to the better quality of life or improves the welfare. Next, the views of the scholars and experts were used to determine the subjects of the considered scales. The scale was studied in the first steps of experiments and then the required modifications were applied. In this research, all the Ethical issues were observed and authors declared no conflicts of interest. Results: At the end, the final questionnaire was distributed among 330 undergraduate students and its reliability as well as its validity were measured through Alpha Cronbach tests (.96) and stochastic factorial analysis (four general factors related to God, self, others and nature). Conclusion: The results of these studies and analyses indicate the desirable reliability and validity of the considered scales as we can use them in the fields of measurement, research and consultation.