جايگاه جمهوريت در انديشه سياسي «محمدعلي فروغي»

Conceptual Evolution of “Law” in the constitution process of Islamic Republic of Iran

قانون اساسي جمهوري اسلامي به عنوان يك مفهوم و پديده تأثيرگذار نيازمند بررسي تاريخي است تا بتوان به چرايي شكل‌گيري مفاهيم و عناصر تشكيل‌دهنده آن پي برد. مفاهيم و عناصري كه از پيش از انقلاب و در نتيجه تحولات انقلاب از سويي و همچنين تلاش‌هاي فكري تدوين‌كنندگان با توجه به معضل عرفي¬سازي شكل گرفت. بزرگان انقلاب نه تنها مفهوم و انديشه خاصي از قانون در ذهن نداشتند، بلكه درباره چگونگي تدوين قانون به درستي نينديشيده بودند. به همين دليل در زمان تدوين قانون اساسي با معضلات متعددي براي تنظيم¬بندهاي كليدي‌اي همچون مسائل حاكميتي و حقوق ملت و آزادي‌هاي اساسي مواجه بودند. از اين رو براي درك چرايي و چگونگي پديده قانون اساسي در جمهوري اسلامي ايران هم بايد به مفاهيم تاريخي و چگونگي شكل‌گيري آن توجه كرد و هم به مسئله نحوه عرفي ساختن قوانين در ايران نظر داشت. امري كه با توجه به ذهنيت‌ها و نيت‌هاي تدوين‌كنندگان قانون اساسي جمهوري اسلامي و در پاسخ به مسائل زمانه شكل مي‌گيرد.

The constitution of Islamic Republic of Iran as an influential concept and phenomenon, needs to be investigated historically to make clear the formation process of its constituent concepts and elements. The concepts and elements have been formed before revolution and as a result of revolution on one hand, and the intellectual attempts of compilers regarding conventionalizing issue. The great characters of revolution not only did not have any perception and special thought of law in their minds, but also they did not think well about the process of law formulation. So while formulating the constitution, they are faced with various difficulties for formulating the key clauses such as sovereignty problems and peolple’s rights and principal freedoms. So for understanding the philosophy and the process of constitution phenomenon in Islamic Republic of Iran, the historical concepts and its formation process and also conventionalizing process of laws should be considered. This goal is achieved considering the mentalities and intentions of formulators of Islamic Republic of Iran’s law while responding the era’s problems.