رگه‌هاي استعمار در فلسفه كانت (با تكيه بر آراء اسپيوك)

Colonial Streaks in Kant's Philosophy of Judgment (Based on Spivak`s Ideas)

يكي از عوامل موفقيت استعمار در سرزمين¬هاي مستعمره خود، علاوه بر گزينه نظامي، استفاده هوشمندانه از فنون بلاغت و سخنوري بوده و از اين¬رو مأموريت متمدن¬سازي اروپايي بر اساس فرهنگ به عنوان سخنوري پايه¬گذاري و از طريق ادبيات و فلسفه قرن هجدهم و نوزدهم دنبال شده است. «امانوئل كانت»، فيلسوف بزرگ قرن هجدهم آلمان، در كتاب «نقد قوه حكم» خود كه بخش اول آن فلسفه ذوق (مبحث زيبا و والا) و بخش دوم آن به غايت‌شناسي اختصاص دارد، سوژه¬اي را معرفي مي¬كند كه تحت شرايط خاصي به درك زيبايي، والايي و غايتمندي نائل مي¬شود؛ اما از آنجايي كه از نظر كانت چنين دركي متعلق به همگان نيست، اين پرسش فراروي منتقدان قرار مي¬گيرد كه آيا مي¬توان گفت سوژه كانتي در نقد سوم، نشاني از نژادگرايي و استعمار در خود دارد؟ مقاله¬ حاضر بر اساس آراي «گاياتري چاكراورتي اسپيوك»، منتقد و انديشمند مشهور حوزه¬ مطالعات پسااستعماري، به بررسي و پاسخ اين پرسش مي‌پردازد. اسپيوك بر اين اعتقاد است كه نظرهاي كانت در دو مورد داراي نژادگرايي و استعمار است؛ يكي در تحليل والايي كه مي¬گويد انسان خام به دليل آنكه آموزش¬ديده و بافرهنگ نيست، والايي را تنها به عنوان مفهومي دهشتناك درك مي¬كند و دوم در بحث غايت¬شناسي كه بوميان استراليايي را فاقد فاعليت انساني مي¬داند. بنابراين سوژۀ شناساي جهان¬شمول يا انسان كانتي به تمامي بشريت رجوع نمي‌كند، بلكه تنها به سوژه آموزش ديدۀ بورژوايِ مردِ دوران روشنگري اروپا كه بخشي از اصول عقلاني گسترش امپرياليسم را فراهم كرده است، توجه نشان مي¬دهد.

The success of British colonial rule during the nineteenth century was not only dependent on the threat of military force, but also on the sophisticated use of rhetoric so the civilizing mission of Europeans established based on culture as rhetoric and followd 18th and 19th century literature and philosophy. This superiority was followed by 18th and 19th century`s philosophy and literature. Emanuel Kant, the great philosopher of 18th century, in his book “Critique of Judgment” that its first part is the Critique of Aesthetic Judgment and its second part deals with the Critique of Teleological Judgment. Kant in this book introduced a subject, that achieves beauty and sublimity and finality under special conditions; however since in Kant’s view, such understanding is not specific to all people, this question arises for critics that whether there is a sign of racism and colonianism in third criticism of Kant Subject. So, the main question of this article is that is there any colonial and racism streaks in third critique of Kant. This article based on the ideas of the post-colonial critic and theorist, Gayatri Chakravorty Spivak, is a well-known scholar in diverse fields of post-colonial research, examines and answers this question. Spivak believes that Kant’s theories in two cases, use racism and colonialism; first in analysis of sublimity he states that raw man can understand sublimity as a terrible conceptions because he is not educated and cultured; secondly, in finality discussion, considers Australian indigenous inhabitants without humane nominality. Therfore, the indicating subject of universality or Kant Human does not refer to all humans, but only pays attention to burgeous educated man subject of European Enlightenment period as providing a part of rational principles of Imperialism development.