كليدواژه :
سالمندان , پارك‌هاي شهري , سلامت روان , فضاهاي سبز , شهر سلامت محور
چكيده فارسي :
مقدمه: تأمين فضاهاي شهري مناسب، به خصوص فضاهاي باز و طبيعي، تأثير غيرقابل انكاري بر دستيابي به شهرهاي سلامت محور و به خصوص تأمين سلامت روان سالمندان دارد. به همين منظور، اين بررسي با هدف ارزيابي اين فضاها در شهر مشهد انجام شد.
روش بررسي: اين مطالعه توصيفي - تحليلي به صورت مقطعي در تابستان سال 1397 در 13 منطقه شهرداري شهر مشهد و بر روي 480 نفر از شهروندان كه به روش تصادفي طبقه‌بندي شده، انتخاب شده بودند، به انجام رسيد. ابزار گردآوري داده‌ها، پرسشنامه سلامت عمومي گلدبرگ و پرسشنامه محقق ساخته براي عملكرد پارك‌ها بود. داده‌ها با استفاده از آزمون‌هاي آماري تحليل واريانس يك طرفه، تي تست و همبستگي پيرسون تحليل شدند. از نرم‌افزار آماري SPSS نسخه 2019 جهت تحليل داده‌ها استفاده شد.
يافته‌ها: بين عملكردهاي نيروبخشي، جلوگيري از استرس و نگراني، تأمين هواي پارك‌ها، متغيرهاي قوميت، وضعيت اشتغال، وضعيت تأهل، درآمد و تحصيلات با سلامت رواني سالمندان رابطه آماري معناداري وجود داشت اما بين عملكردهاي تأمين ارزشمندي و سرگرمي و همچنين متغيرهاي سن، پوشش بيمه‌اي، جنسيت، محل تولد و تعداد فرزندان با سلامت روان سالمندان رابطه آماري معناداري ديده نشد.
بحث و نتيجه‌گيري: با توجه به نقش غيرقابل انكار پارك‌ها در تغيير روحيه و سلامت سالمندان، لازم است سياست‌گذاران بخش سلامت و برنامه‌ريزان شهري در طراحي اين‌گونه فضاها به نيازهاي خاص اين گروه از جمله حذف پستي و بلندي‌هاي مسيرها، طراحي فضاهاي خاص براي انجام ورزش‌هاي سبك، طراحي نرده در كنار مسيرهاي شيب‌دار و طراحي مكان‌هاي تجمع براي بحث و گفتگو در خارج از مسيرهاي تردد، اقدام نمايند.
چكيده لاتين :
Background & Objectives: Providing suitable urban spaces, especially open and natural
spaces has an undeniable effect on reaching health-based cities and especially providing
mental health for the elderly. To this end, the present study was conducted with the aim of
assessing these spaces in Mashhad.
Methods: This descriptive-analytic cross- sectional study was conducted on 480 elderly
citizens selected through random stratified sampling from 13 districts of Mashhad/ Iran in
summer 2018. Data collection tools included Goldberg’s General Health Questionnaire and a
researcher-made questionnaire for functions of parks. Data analysis was done through SPSS
2019 software and using one-way analysis of variance, t- test as well as Pearson correlation
test.
Results: Mental health of subjects showed significant statistical relationship with functions of
empowerment, preventing stress and anxiety, and clean air supply for parks and also with
variables of ethnicity, employment status, marital status, income, and education. However,
mental health of subjects did not show significant relationship with the functions of providing
value and entertainment in parks as well as their age, insurance coverage, gender, place of
birth, and the number of children.
Conclusion: Regarding the undeniable role of parks in mental and physical health of the
elderly, policymakers in the health sector and urban planning should consider the specific
needs of this group in designing these spaces, including the removal of up and downs of the
paths and the design of special spaces for doing light exercises, fences alongside sloping paths
and meeting places for discussion outside of traffic routes.
