پديد آورندگان :
ايبك آبادي، فاطمه دانشگاه رازي , بيگ زاده، خليل دانشگاه رازي , رحيمي زنگنه، ابراهيم دانشگاه رازي , كلاهچيان، فاطمه دانشگاه رازي
كليدواژه :
ادبيات شفاهي , نورمن فركلاف , ترانه‌هاي نوازشي , تحليل انتقادي گفتمان
چكيده فارسي :
ترانه‌هاي نوازشي بخشي از ترانه‌هاي عاميانۀ كودكان هستند كه از خلق‌وخوي مادرانه سرشارند و آرمانها، آرزوها، رنج‌ها، حسرت‌ها و دلتنگي‌هاي مادر را بر پايه نظام‌هاي فرهنگي و رفتارهاي اجتماعي بيان مي‌كنند تا محرك عواطف كودكان باشند. پژوهش پيش رو، ترانه‌هاي نوازشي فارسي را از طريق نشانه‌هاي موجود در متن، بر اساس نظريۀ تحليل انتقادي گفتمان نورمن فركلاف در سطح توصيف واژگاني با رويكردي توصيفي - تحليلي در 1000 مصراع كه بسامد كاربردي آن‌ها، اساس اين گزينش بوده، واكاوي كرده است. دستاورد پژوهش نشان مي‌دهد، انواع طبقه‌بندي واژگاني بر اساس نظريه مذكور در اين گونه از ترانه‌ها كاربرد داشته؛ اما بسامد كاربرد واژه‌هاي زبان محاوره‌اي بيش از گونه‌هاي ديگر است. چنان‌كه گفتمان مادر در بيان واقعيت‌هاي اجتماعي مانند مردسالاري، برتري جنسيتي، بي‌وفايي همسر، فقر و اوضاع نابسامان اقتصادي و بيداد زمانه در قالب واژه‌هاي محاوره‌اي و عاميانه با زباني ساده و زيبا و برخاسته از عشق و عاطفه آمده است. بر اين اساس، واژه‌هاي ترانه‌ها نقش مؤثري در آفرينش عاطفۀ شعري و انتقال احساس مادرانه (ترس از آينده، اميد به آينده، نفرت، تنهايي و درنهايت پذيرش مخاطب) دارند. چنان‌كه بيان واقعيت‌هاي جامعه در قالب واژه‌هاي عاميانه، سبب فهم كامل كودك از واقعيت‌هاي اجتماعي، فرهنگي و سياسي و نيز اثرگذاري كلام مادر بر ذهن وي (كودك) شده است.
چكيده لاتين :
Lullabies are popular children's songs that are full of maternal femininity
and express the mother's goals, aspirations, sufferings, sorrows and
mourning, based on cultural systems and social behaviors that stimulate
children's emotions. The present study examines Persian lullabies
through textual signs based on critical theory of Norman Fairclough
analysis at lexical level using descriptive-analytic research methodology.
The corpus of study consists of 1000 hemistich whose application
frequency is the basis of this selection. The results of the current research
showed that different kinds of lexical classification have been used in this
type of song, but the frequency of use in colloquial language is higher
than that of other varieties. While the mother's speech has come to
express social realities such as patriarchy, gender superiority, spouse
disloyalty, poverty and critical economic conditions of the time, they are
presented in the form of plaintive and linguistic words with amorphous
linguistic language. Accordingly, lexical items of lullabies have an
effective role in creating the poetic sense and transferring the maternal
sense (fear of the future, hope for the future, repugnance, solitude, and
ultimately acceptance of the audience). As the expression of the reality of
society in the form of folk words, the child's full understanding of the
social, cultural and political realities, as well as the influence of the word
of the mother on his mind (the child), have been completely described.
