آشنايي با سامانه فرماندهي بحران و مديريت بيمارستاني در حوادث غيرمترقبه (HEICS) و نحوه اجرايي كردن آن

Introducing Hospital Emergency Incident Command System (HEICS) and HEICS Implementation in Iran Hospitals

مقدمه. در سال‌هاي اخير حوادث غيرمترقبه موجب بروز خسارت‌هاي فراوان انساني و اقتصادي در كشور ما شده است. علي‌رغم حضور پرشور و داوطلبانه مردم و سازمان‌هاي امدادرساني، ضعف و يا فقدان سامانه مديريت بحران سازماندهي اين نيروها و بهره‌وري مناسب از اين امكانات همواره مشهود بوده است. بيمارستان‌ها به‌عنوان اصلي‌ترين واحد ارايه خدمات بهداشتي درماني در حوادث غيرمترقبه از قاعده فوق مستثني نبوده‌اند. به منظور آماده‌سازي و افزايش كارايي بيمارستان‌ها در چنين شرايطي، دستورالعمل‌هاي مختلفي در دنيا مطرح شده است كه يكي از معتبرترين آنها HEICS Hospital Emergency Incident Command System ) = مي‌باشد. در اين مقاله به چگونگي انطباق مسئوليت‌هاي كاربردي در HEICS و مسئوليت‌هاي موجود در بيمارستان‌ها و روند به‌كارگيري اين سامانه خواهيم پرداخت. مواد و روش كار. اين مطالعه با بررسي جدول سازماني HEICS و نيز بررسي جدول سازماني معمول در چند بيمارستان در تهران به همراه مرور تجارب اجرايي HEICS در بيمارستان‌هاي ساير كشورها و ارزيابي چگونگي امكان راه‌اندازي نمونه بومي شده HEICS در چند بيمارستان در ايران صورت گرفته است. نتايج. مقايسه جدول HEICS با سامانه اجرايي موجود در مراكز درماني نشان مي‌دهد كه به منظور انتخاب افراد مناسب جهت موقعيت‌‌هاي موجود در جدول HEICS اين جايگاه‌هاي اصلي را بايد به سه دسته تقسيم كرد: 1- جايگاه‌هاي كاملاً مشابه از نظر عنوان و شرح وظايف. 2- جايگاه‌هايي كه وظايف آنها در شرايط عادي با سازماني متفاوت انجام مي‌شود و اين جايگاه‌هاي فرعي در جدول سازماني عادي مراكز به‌صورت مستقل پيش‌بيني نشده‌اند. 3- جايگاه‌هايي كه نه از نظر عنوان و نه از نظر شرح وظايف در جدول‌هاي سازماني معمول در بيمارستان‌هاي ايران پيش‌بيني نشده‌اند. بحث. بررسي‌هاي وسيع‌تر در زمينه ميزان هماهنگي با ساختار درماني ايران و نيز تحليل دقيق نيازهاي مراكز درماني ايران، نشان مي‌دهد كه مدل بومي HEICS يكي از مناسب‌ترين مدل‌ها جهت پايه‌ريزي دستورالعملي جامع و كامل براي مقابله با هر نوع بحران و در هر ابعادي به شمار مي‌رود. بنابراين، به منظور اجرايي كردن HEICS در بيمارستان‌هاي ايران، اجراي مراحل زير ضروري است: توجيه مديران ارشد سازمان در مورد ضرورت، مزايا و خصوصيات سامانه HEICS ؛ تشكيل كميته بحران بيمارستاني با هدف اجرايي كردن HEICS ؛ آموزش اعضاي كميته در زمينه خصوصيات HEICS ؛ تطبيق جايگاه‌هاي موجود در سازمان بيمارستاني با جدول سازماني HEICS ؛ تعيين افراد منتخب جهت جايگاه‌هاي خاص در HEICS و آشنايي اين افراد با شرح وظايف؛ برگزاري كلاس‌هاي مدون پيش‌بيني شده در نمونه بومي HEICS جهت آموزش بر اساس دستورالعمل آموزشي مدون؛ اجراي مانور كلاسي به منظور تمرين جدول سازماني و آشنايي بيشتر افراد با سلسله مراتب پيش‌بيني شده؛ اجراي مانور عملياتي به منظور ارزيابي سامانه راه‌اندازي شده؛ برگزاري كلاس‌هاي مدون جهت مرور و بازآموزي سامانه.

Aims. At the time of disaster, hospitals play role as the most important unit in rendering treatment services. Actually one of the worldwide protocols in disaster management especially in hospital commanding which has ability of facing crisis in each scale is Hospital Emergency Incident Command System (HEICS) a standard by which the medical community has found success and common ground in the area of disaster management. The following is an outline of the suggested phases which may be necessary to implement the Hospital Emergency Incident Command System (HEICS) Program into Iran hospitals and also the substitution rules for adjusting HEICS positions. Methods. Assessment and matching of HEICS organizational chart with the same common charts in Iran hospitals, HEICS implementation experience in American and European hospitals. Results. Review of both organizational charts suggests that HEICS positions could be readily substituted by current Iranian ordinary hospital positions however certain revisions should be performed. In this regard we tend to categorize all HEICS positions into three distinct groups, including: A - Positions which are initially available with exactly correspondent titles and job descriptions. B - Positions, which can be easily filled with some personnel who have the ability in advance however, they need to be addressed briefly (e.g. a general surgeon as the Triage unit leader) . C - Few others, which their equivalent jobs are not available in Iranian hospitals, can be alternated with a related specialist after a comprehensive training course (e.g. Psychological Support Unit Leader) Conclusion. Taken together, HEICS implementation in Iran hospitals obligates steps include HEICS Concept Briefing Commitment to Adopt the HEICS Plan Establishment of the HEICS Implementation Committee Management Briefing Revision of the Hospital's Disaster/Emergency Plan and the last and the most is proper choosing of responsible persons for related positions.