آت‌‌اكولوژي انارشيطان (Tecomella undulata (Roxb.) Seem) در جنوب ايران

Autecology of Tecomella undulata (Roxb.) Seem. in southern Iran

در پژوهش پيش‌رو، پس از مشخص كردن محدوده رويشگاه‌‌هاي درخت انارشيطان (Tecomella undulate (Roxb.) Seem.)درسه استان كرمان، هرمزگان و بوشهر، شش رويشگاه انتخاب شدند. هدف از اين پژوهش، تعيين و شناسايي نيازهاي بوم‌شناختي، ويژگي‌هاي جنگل‌‌شناسي، ساختار زمين‌‌شناسي، ويژگي‌هاي خاك و اقليمي و تعيين جدول نيازهاي بوم‌شناختي گونه مذكور بود. نتايج نشان داد كه انارشيطان در نواحي گرم جنوب ايران از نزديكي ساحل دريا (ارتفاع 10 متري از سطح دريا) در مغدان بوشهر تا ارتفاع 1612 متري از سطح دريا در اسفندقه جيرفت با ميانگين بارندگي سالانه 100 تا 200 ميلي‌‌متر و درجه‌‌ حرارت سالانه پنج تا 55 درجه سانتيگراد پراكنش داشت. بافت خاك در بيشتر رويشگاه‌‌ها، سبك تا متوسط و شني تا شني‌‌- لومي بود. خاك رويشگاه‌‌ها از نظر پتاسيم غني، اما از نظر نيتروژن و ماده آلي بسيار فقير بود. ميانگين اسيديته گل اشباع بين 6/72 تا 7/61 و هدايت الكتريكي آن 0/5 ميلي‌‌موس بر متر بود كه بيشتر بر روي رسوبات دوران كواترنري و ترشياري حضور داشتند. متوسط تراكم توده‌‌هاي انارشيطان در شش رويشگاه مورد ‌‌مطالعه، 75 پايه در هكتار، بيشترين ارتفاع 10/2 متر، متوسط قطر تنه 47/35 سانتي‌‌متر و ميانگين سطح تاج 9/6 متر مربع محاسبه شد. زمان گل‌دهي در بيشتر رويشگاه‌‌ها از اواخر اسفند‌‌ماه تا نيمه ارديبهشت‌‌ماه بود. زمان رسيدن بذرها در تنها رويشگاه بذرده كشور (دشت‌‌كوچ جيرفت) از ابتدا تا اواخر ارديبهشت‌ماه ثبت شد. تكثير طبيعي انارشيطان از طريق بذر و ريشه‌‌جوش انجام مي‌شود. نتايج اين پژوهش اطلاعات سودمندي را در مورد آت‌اكولوژي انارشيطان ارائه داد.

This study aimed to identify the silvicultural characteristics, geological structure, soil and climatic characteristics, and to form a table for the ecological needs of the Tecomella undulata (Roxb.) Seem.. Six T. undulata habitats in southern Iran were selected following specification of their range of occurrence. The results indicated the distribution of T. undulata in warm and southern Iran, from the coast of Persian Gulf at a height of 10 meters a.s.l in Moqdan (Bushehr) to 1612 meters a.s.l in Esfandaghe (Jiroft). Annual rainfall of the study area is 100 to 200 mm with an average annual temperature of 5 to 50 °C. The habitats had mostly light to moderate and more sandy to loamy sandy soil texture with low water storage capacity. The soil was rich in potassium, yet very poor in nitrogen and organic matter, the average acidity of saturated sand was 7 to 8 and its conductivity was 0.5 mm/m, which predominantly lie on sediments of the Quaternary and Tertiary periods. The average density of T. undulata per ha in the six habitats was 75. In addition, results showed the maximum height of 10.2 m and the mean diameter of 47.35 cm. The mean canopy area was 13.2 m2 (ranging between 1 and 20.5 m2). The flowering stage of T. undulata species usually starts in late march to the middle of May. Furthermore, seed ripening occurs in late June and early May in the habitats associated with the best acorn production (Dasht-e kooch- Jiroft). Natural propagation of T. undulata is carried out through the seeds and roots sprouts. The results of this study provided useful information about autecology of T. undulata.