مدل سازي رياضي تخصيص تخت در يك بيمارستان نظامي

Mathematical Modeling for Bed Allocation in a Military Hospital

زمينه و هدف: امروزه ارائه خدمات با كيفيت و كاهش هزينه ها، صنعت بهداشت و درمان را در سرتاسر جهان تبديل به يك فضاي پر چالش براي مديران كرده است. يكي از راه هاي دستيابي به اهداف مذكور با توجه به اهميت بهره وري و كارايي سيستم ها، بهينه سازي تعداد تجهيزات مي باشد. پژوهش حاضر با هدف بهينه سازي تعداد تخت بخش هاي مختلف يك بيمارستان نظامي توسعه يافته است. روش‌ها: اين پژوهش يك مطالعه پژوهش عملياتي و مدلسازي رياضي مي باشد. ابتدا مدلي با فرض عدم امكان جابجايي تخت ها ميان بخش ها طراحي شده است و سپس در گام بعدي با حذف اين فرض مدلي ديگر توسعه داده شده است. جهت ارزيابي مدل ها از داده هاي يك بيمارستان نظامي بهره گرفته شده است و نهايتاً مدل ها در نرم افزار بهينه سازي 24.5.6.GAMS كدنويسي و حل شده است. يافته‌ها: نتايج اجراي مدل هاي اول و دوم مدل 1 و مدل 2 به ترتيب 3.729.845.000 و 3.529.845.000 ريال هزينه در سال را براي بيمارستان نظامي مورد مطالعه به همراه دارد در حاليكه اين رقم براي وضعيت فعلي برابر با 4.084.080.000 ريال مي باشد. تعداد تخت هاي فعال در سيستم در هر يك از روش هاي موجود جهت برنامه ريزي ظرفيت بيمارستان نظامي كه برگرفته از وضعيت فعلي، مدل 1 و مدل 2 مي باشند به ترتيب برابر با 65، 43 و 43 تخت مي باشد. نتيجه‌گيري: تعداد تخت هاي فعلي بيمارستان نظامي مورد مطالعه كه برابر با 63 تخت مي باشد فاصله نسبتاً زيادي از تعداد بهينه تخت يعني عدد 43 كه خروجي مدل هاي 1 و2 مي باشند، دارد. اين تفاوت معنادار در تعداد تخت به علت بالاتر بودن ظرفيت بيمارستان از حالت بهينه مي باشد كه هزينه هايي همچون هزينه نگهداري بيشتري را به سيستم تحميل مي كند. اگر بيمارستان نظامي از روش هاي دوم و سوم كه به ترتيب خروجي هاي مدل هاي رياضي 1 و 2 مي باشند استفاده كند مي تواند كاهش هزينه اي به ترتيب برابر با 354،235 و 554،235 هزار ريال در سال را براي سيستم به همراه داشته باشد.

Background and Aim: Nowadays, providing the high quality service and reducing costs, have converted health care industry into a challenging environment for the managers. One of the ways to achieve these goals given the importance of productivity and systems’ efficiency, is to optimize the number of facilities. In this regard, the present study aimed at optimizing the bed number of different wards of a military hospital. Methods: This research is a study which utilizes the operations research and mathematical modeling techniques. In This matter firstly, a model assuming no interaction between various wards has been designed and then in the next step another model has been developed without this assumption. To evaluate the models the real life data of a military hospital has been used and ultimately the developed model has been coded and solved in GAMS.24.5.6 software. Results: The results of implementation of first and second models showed that annual costs of the hospital is equal to372,984,500,0 and 352,984,500,0 Rials respectively, whereas the value for the current situation is 408,408,000,0 Rials per year. Based on importance of reducing costs models have shown the proper efficiency. Conclusion: In general, using mathematical programming for capacity planning has shown high performance capability at any previous studies. It is recommended to apply the models for specialized and general hospitals to allocate the beds into their wards optimally.