مقايسۀ خصوصيات خاك و تنوع گونه‌اي قارچ‌هاي ميكوريز آربوسكولار همزيست با گونۀ ارغوان (Cercis griffithii Boiss.) در رويشگاه طبيعي و دست كاشت

Comparison of Soil Characteristics and Diversity of Mycorrhizal Arbuscular Fungi Associated with Cercis griffithii, Boiss In natural and Plantation Sites

اين پژوهش به منظور مقايسۀ خصوصيات خاك و تنوع ­گونه ­اي قارچ­هاي ميكوريز آربوسكولار در گونۀ ارغوان (Cercis griffithii) در دو رويشگاه طبيعي و دست­كاشت انجام گرفت. به اين منظور نمونه­ برداري از خاك ريزوسفري گونۀ ارغوان در فصل بهار از عمق 30-0 سانتيمتري انجام گرفت. نمونه ­هاي خاك پس از انتقال به آزمايشگاه مورد آناليز خصوصيات فيزيكي و شيميايي خاك قرار گرفت و استخراج اسپور قارچ­ها با استفاده از الك مرطوب و سانتريفيوژ انجام شد. سپس قارچ­ها براساس ويژگي­هاي مرفولوژيك شناسايي شدند. همچنين تعداد اسپورها، درصد كلنيزاسيون طولي ريشه، غناي گونه ­اي، شاخص تنوع شانون-وينر و سمپسون و شاخص يكنواختي پايلو نيز محاسبه گرديد. نتايج نشان داد بين دو رويشگاه از نظر خصوصيات شيميايي خاك (نيتروژن، پتاسيم، آهك و كربن­آلي) و خصوصيات فيزيكي خاك (شن، رس و جرم مخصوص ظاهري) تفاوت معني­ داري وجود دارد. رويشگاه طبيعي از ميزان كربن­آلي، نيتروژن، فسفر، پتاسيم و شن بالاتري برخوردار است ولي ميزان آهك در رويشگاه دست­ كاشت بالاتر بود. دو رويشگاه از لحاظ تنوع گونه­ اي شانون- وينر و كلنيزاسيون اختلاف معني ­داري را نشان دادند كه در رويشگاه طبيعي بالاتر بودند. همچنين نتايج نشان داد رويشگاه ­ها از نظر شاخص سيمپسون و تعداد اسپور اختلاف معني ­داري نداشتند. براساس آناليز مؤلفه­ هاي اصلي پتاسيم، كربن­آلي، آهك، فسفر و بافت خاك به عنوان مهمترين فاكتورهاي تأثيرگذار بر رويشگاه ­هاي گونِۀ ارغوان بودند.

This study was conducted to compare soil properties and diversity of arbuscular mycorrhizal fungi (AMF) associated with Cercis griffithii in two natural and plantation sites. For this purpose, soil samples were taken from C. griffithii rhizosphere. (0-30 cm) and transported to the laboratory for physiochemical analysis and spore extraction using wet sieving and centrifugation techniques. AMF were identified using morphological features. Furthermore, soil spore density, root length colonization, species richness, Shannon-Wiener and Simpson diversity indices, and Paulo evenness were considered. Significant differences were observed between soil nitrogen, potassium, CaCO3 and organic carbon, clay contents and bulk densities in two studied sites. In natural site, soil organic carbon, nitrogen, phosphorus, potassium and sand were higher but CaCO3 content was lower compare to plantation site. Shannon-Wiener diversity index and root length colonization were significantly different between two studied sites and natural stand had higher values compared to the plantation site. Based on the PCA (Principle component analysis) soil potassium, organic carbon, CaCO3 and soil texture were the most effective factors on stands of C. griffithii.