مروري بر ويژگيهاي سلامت بخش گليكوماكروپپتيد

An overview of Health- related characteristics of glycomacropeptide

امروزه همراه با افزايش تقاضا و مصرف محصولات فراسودمند، تركيبات مختلفي به‌منظور توليد اين فرآورده‌ها به مواد غذايي افزوده مي‌شود كه علاوه بر تأمين نيازهاي تغذيهاي پايه، موجب ارتقا سلامت و كاهش احتمال بروز بيماريها ميشوند. گليكوماكروپپتيد(GMP) حاصل از آب‌پنير يكي از تركيبات زيست فعال است كه ميتواند به‌منظور توسعه غذاهاي فراسودمند به كار رود. GMP يك پپتيد هتروژن شامل 64 اسيدآمينه است كه از هيدروليز كاپا-كازئين و شكستن پيوند بين اسيدآمينه فنيل آلانين 105 و متيونين 106 طي ساخت پنير ايجاد ميشود و داراي اثرات بيولوژيك مفيد متعددي است. بهمنظور يافتن مستندات مرتبط با اثرات سلامتبخش GMP، جستجو در پايگاههاي اطلاعاتي با كليدواژههاي فارسي و انگليسي و بدون محدوديت زماني صورت گرفت و 70 مقاله به دست آمد. از بين اين مقالات، تعداد 48 مقاله بين سالهاي 2016-1980 كه بيشترين ارتباط را با موضوع موردمطالعه داشتند، موردبررسي قرار گرفتند. نتايج مطالعات نشان داد كه GMP به دليل ساختار خود ميتواند از اتصال باكتريهاي عفونتزا به دستگاه گوارش و همچنين باكتريهاي كاريوژنيك به سطوح دهاني جلوگيري كند. وجود GMP در رژيم غذايي موجب كاهش ترشحات معده و ترشح كوله سيستوكينين و در نتيجه ايجاد حس سيري ميشود. يكي ديگر از كاربردهاي مهم گليكوماكروپپتيد در رژيم غذايي افراد مبتلا به فنيل كتونوري است كه به دليل نقص ژنتيكي، توانايي متابوليسم اسيدآمينه فنيل­آلانين را نداشته و بايد از يك رژيم غذايي حاوي مقادير كنترل‌شده فنيل­آلانين استفاده نمايند و مواد غذايي حاوي GMP به دليل دارا بودن مقادير جزئي از اين اسيد آمينه براي اين افراد مناسب هستند. علاوه بر اين، داشتن اثر پري بيوتيك، تنظيم پاسخهاي ايمني و افزايش جذب مواد معدني از جمله اثرات مفيد ديگر GMP است. بنابراين طراحي فرمولاسيونهاي دارويي و غذايي با استفاده از GMP بر اساس هر يك از ويژگيهاي سلامتبخش ذكر شده ميتواند كمك بسزايي به ارتقاي سطح سلامت افراد نمايد.

Demand for consumption of functional food is growing and various ingredients are incorporated into these foods that besides supplying basic nutritional needs can enhance health level or decrease the incidence of diseases. Glycomacropeptide (GMP) derived from cheese whey is one of the bioactive compounds that can be utilized in functional food development. GMP is a heterogeneous peptide of 64 amino acids formed by hydrolysis of ƙ-casein between Phe105 and Met106 using rennet during cheese production and exerts various beneficial biological properties. Literature research regarding the beneficial characteristics of GMP was performed with English and Persian keywords in different databases without any limitation in time. 70 articles were obtained and finally 48 articles between 1980-2016 were reviewed. Results revealed that GMP can prevent adhesion of infectious bacteria to intestinal epithelium as well as cariogenic bacteria to oral surfaces. Consumption of GMP in the diet leads to reduction of gastric secretions and Cholecystokinin resulting in satiety. GMP can be used in dietary management of individuals with phenylketonuria (PKU) that lack the enzyme phenylalanine hydroxylase because of its low amount of phenylalanine. Furthermore, prebiotic activity, modulation of immune system and increasing bioavailability of minerals are the other useful effects of GMP. Therefore designing pharmaceutical or food formulation by using GMP based on the mentioned healthful properties can help markedly to improve the health status of individuals.