بررسي مخاطرات شغلي و عوامل مرتبط با آن در كاركنان مراقبت بهداشتي شاغل در بيمارستانهاي نظامي سال 95-96

Survey of the Occupational Hazards and Related Factors in Health Care Workers in Military Hospitals during 2016-2017

زمينه و هدف: كاركنان مراقبت بهداشتي و به طور خاص پرستاران در معرض مخاطرات شغلي متعددي قرار دارند. اين مخاطرات نه تنها بر سلامت جسمي، رواني و اجتماعي كاركنان تأثيرگذار بوده، بلكه هزينه‌هاي سنگين مالي را نيز بر سازمان‌ تحميل مي‌كند. هدف از اين مطالعه تعيين سطح مخاطرات شغلي و عوامل مرتبط با آن در كاركنان مراقبت بهداشتي شاغل در بيمارستانهاي نظامي است. روش‌ها: اين پژوهش مقطعي تحليلي در سال 96-1395 بر روي 375 نفر از كاركنان درماني شاغل در 3 بيمارستان نظامي واقع در شهرهاي جنوبي كشور انجام گرفت. نمونه گيري به روش غيرتصادفي سهميه اي و جمع آوري داده ها با استفاده از پرسشنامه خود ساخته دوقسمتي (متغيرهاي جمعيت شناختي و مخاطرات شغلي) پس از تاييد اعتبار و پايايي انجام شد. داده ها با استفاده از نرم افزار آماري SPSS نسخه 18مورد تجزيه و تحليل قرار گرفت. يافته‌ها: سطح مخاطرات شغلي با ميانگين و انحراف معيار (66/0) 53/2 در حد متوسط ارزيابي شد. از ميان ابعاد مخاطرات شغلي، مخاطرات ارگونوميكي با ميانگين (09/1) 36/3 مهم‌ترين و مخاطرات شيميايي با ميانگين (84/0) 73/1 كم ‌اهميت‌ترين نوع مخاطره شغلي گزارش شدند. بر اساس آزمون هاي آماري تي مستقل و تحليل واريانس يك طرفه بين برخي عوامل مرتبط از قبيل جنسيت، وضعيت تاهل، پست سازماني با مخاطرات‌هاي شغلي ارتباط آماري معناداري وجود داشت (p<0.05). نتيجه‌گيري: با توجه به سطح و نوع مخاطرات شغلي كاركنان درماني در محيط هاي نظامي مديران مي توانند با درنظر گرفتن ملاحظات ارگونوميك، با طراحي برنامه‌هاي پيشگيرانه مناسب و نيز برگزاري دوره هاي آموزش‌هاي مداوم به كاهش مخاطرات و فرسودگي شغلي و نيز ارتقاي كيفيت زندگي مرتبط با سلامت و زندگي كاري كاركنان كمك نمايند.

Background and Aim: Healthcare workers, in particular nurses, are at risk from many occupational hazards. These hazards not only affect the physical, psychological and social health care workers, but also impose heavy financial burdens on an organization. The aim of the current study is to determine the level of occupational hazards and related factors in health care workers in military hospitals. Methods: This cross-sectional study was carried out in 2016-2017 on 375 medical staff working in three military hospitals located in the southern cities of Iran. A valid and reliable researcher-made questionnaire (demographic and occupational hazards) was used to gather data by non-randomized quota sampling method. Data were analyzed by SPSS software version 18. Results: The mean (SD) of occupational hazards was 2.53 (0.66) and assessed as moderate. Among occupational hazards, ergonomic hazards 3.36 (1.09) were the most prevalent occupational hazard, and chemical hazards 1.73 (0.84) was the least important source of occupational hazards. According to the independent t-test and one-way analysis of variance, there was a statistically significant association of occupational hazards and variables such as gender, marriage status and organizational position (P<0.05). Conclusion: Considering the level and type of occupational hazards of medical staff in military environments, managers can take into account ergonomic considerations, designing appropriate preventive programs, and continuing training courses to reduce occupational hazards and burnout. This will help improve quality of life associated with health and the working life of staff.