فرا تحليل پژوهش‌هاي زراعي زعفران (.Crocus sativus L) با تاكيد بر مصرف كود‌هاي آلي و عمليات زراعي در ايران

Meta-analysis of Saffron (.Crocus sativus L) Agronomical Researches, with an Emphasis on the Consumption of Organic Fertilizers and Agronomical Practices in Iran

پژوهش‌هاي زراعي زعفران در رابطه با تأثير كودهاي آلي (دامي، زيستي و كمپوست) و عمليات زراعي (تراكم، روش، تاريخ و عمق كاشت) سابقه‌اي طولاني در ايران دارد. به دليل پراكندگي و تفاوتهاي موجود در نتايج آزمايش‌هاي مختلف، در اين بررسي از رهيافت فرا تحليل استفاده شد. تعداد 47 مطالعه عمليات زراعي و 44 مطالعه كود‌هاي آلي از ميان 202 مطالعه انتخاب و تجزيه فراتحليلي شدند. در مطالعات كود‌هاي آلي، برتري كودهاي دامي (گاوي) با تأثير بر افزايش وزن خشك زعفران (493/1g=) با اطمينان 95% نسبت به ساير كودها مشاهده شد. مقادير، 40 تا 50 تن در هكتار كودگاوي، 20 تا 30 تن در هكتار كمپوست كه به­صورت تركيب با كود‌هاي زيستي (نيتروكسين همراه با باكتري تثبيت‌كننده ازت) استفاده شده ­بودند، مؤثرتر از مقادير بالاتر هر يك از اين كود‌ها به تنهايي بوده است. مطالعات عمليات زراعي، برتري تراكم كاشت با تأثير بر افزايش تعداد گل در هكتار را نشان داد. تراكم‌هاي مطلوب 50 تا 100 بنه در مترمربع، ميانگين وزن مطلوب هر بنه 10 تا 20 گرم و متوسط وزن بنه مصرفي 9 تا 12 تن بنه در هكتار به‌دست آمد. روش كشت مناسب، روش رديفي-كپه‌اي (فاصله بين رديف 20 سانتي­متر و روي رديف 10 سانتي­متر) و بهترين تاريخ‌هاي كاشت، اواخر ارديبهشت تا دهه اول خرداد و مناسب­ترين عمق كاشت، عمق 15 تا 20 سانتي‌متر بوده است. هدف از انجام اين فرا تحليل، درك بهتر مديريت زراعي و كودي اين محصول و ارائه بهترين مديريت ممكن مي‌باشد.

Studies that investigated the impact of organic fertilizers (manure, compost and biological fertilizers) and agronomical practices (density, method, date and depth of planting) on saffron yield have a long history in Iran. Due to the distribution and inconsistency in the results obtained from different studies, a meta-analytic approach was used in the current study. for this aim, 47 organic fertilizers studies and 44 agronomical practices studies were selected from 202 gathered studies and analyzed. The criteria for the selection of studies were the adequacy of data for the present meta-analysis. Among the individual fertilizer studies, manure fertilizer had the highest impact on saffron dry weight (g= 1.493) at 95% confidence interval. Average amount, 40 to 50ton/ha of cow manure, 20 to 30ton/ha of compost that is used as a combination with Biofertilizer (Nitroxin with Nitrogen-fixing bacteria) were more effective than higher amounts of these fertilizers will be alone. Among the agronomical practices studies, plant density had the highest and depth of planting had the lowest effect size on economical yield and number of flower. The optimal density for maximum yield was 50-100 corm per (m2), optimal consumed weight average 9-12 ton per hectare observed, optimal weight of any corm was 10-20 (g). Among planting methods, row-mass method was the best optimal (inter-planting was 20 cm and intra-planting 10 cm). The best planting dates was the end of May and the first decade of Jun. Optimal planting depth was 15-20cm. Homogeneity between organic fertilizers studies was accepted and the homogeneity between agronomical practices except depth of planting studies was accepted. This heterogeneity was caused by factors such as age of farms and different regions that had the most impact on heterogeneity and effect size. The present meta-analysis aims to provide a better understanding of agronomical and fertilizers management and offer the best possible management for this crop.