اثر محلول‌پاشي نانو كودهاي مختلف بر برخي صفات فيزيولوژيك زعفران (.Crocus sativus L)

Effect of Foliar Application of Chemical Nano-Fertilizers on Physiological Traits of Saffron (.Crocus sativus L)

به منظور بررسي تأثير نانو كودهاي مختلف بر برخي صفات فيزيولوژيك زعفران، آزمايشي در قالب طرح بلوك­هاي كامل تصادفي با شش تيمار و سه تكرار در دانشگاه ملاير در سال زراعي 94-1393 انجام شد. تيمار­هاي آزمايشي شامل نانو كودهاي تك عنصره­ي آهن، منگنز، بُر، پتاسيم، روي و شاهد بودند كه با غلظت دو در هزار و به­صورت محلول­پاشي جهت بهبود وضعيت تغذيه گياه مورد استفاده قرار گرفتند. نتايج به‌دست‌آمده نشان داد كه اثر محلول­پاشي نانو كودها روي ميزان محتواي نسبي آب، قند احياكننده و قندهاي غير احياكننده معني­دار بود. نانو كودهاي مختلف از نظر كلروفيل a و كلروفيل كل اختلاف معني‌داري با تيمار شاهد نداشتند با اين­وجود بيشترين ميزان كلروفيل a (mg.g-1 Fw 53/1) در تيمار نانو كود آهن و كمترين ميزان آن (mg.g-1 Fw 93/0) در تيمار نانو كود منگنز مشاهده شد. تيمارهاي آزمايشي تأثير معني‌داري بر ميزان كلروفيل b و آنزيم­هاي كاتالاز و پراكسيداز نداشتند. علاوه بر اين تأثير نانو كودهاي مختلف بر ميزان پروتئين و فنل معني­دار بود. بيشترين ميزان پروتئين (mg.g-1 Fw 56/1) در تيمارهاي نانو كود پتاسيم و بُر با 12 درصد افزايش نسبت به شاهد مشاهده شد و كمترين ميزان پروتئين برگ (mg.g-1 Fw 36/1) در تيمار نانو كود آهن به دست آمد كه نسبت به تيمار شاهد سه درصد كاهش نشان داد. بيشترين ميزان فنل (mg.g-1 Dw 27/0) با 5/10 درصد افزايش نسبت به شاهد در تيمار نانو كود منگنز مشاهده شد و فقط اختلاف اين تيمار با شاهد معني­دار بود. بر اساس نتايج اين آزمايش به نظر مي­رسد كه كاربرد كليه نانو كودهاي مورد مطالعه با غلظت يكسان از لحاظ علمي قابل توصيه نيست.

In order to investigate the effects of different types of nano-fertilizers on some of the physiological characteristics of saffron (i.e. antioxidant enzymes, reducing and non-reducing sugars, photosynthetic pigments, total phenol content and relative water content of leaf) the current experiment was conducted at Malayer University during 2014-2015 growing season. The study was performed based on randomized complete block design (RCBD) with six treatments and three replications. The experimental treatments were control and five different types of nano-fertilizers (iron: Fe, boron: B, manganese: Mn, potassium: K and zinc: Zn). The effects of experimental treatments on relative water content, protein and total phenol content, reducing and non-reducing sugars were significant but there was no significant effect on chlorophyll b, leaf carotenoids, Catalase and Proxidase activity. Although the difference between nano-fertilizers and control treatment for chlorophyll a and also total chlorophyll was not significant but the highest amount of chlorophyll a (1.53 mg.g-1 Fw) measured in Fe treatment and the lowest amount (0.93 mg.g-1 Fw) observed in Mn treatment. Based on results, all of the experimental treatment increased the relative water content of leaf comparing to control. The highest amount of total phenol content (0.27 mg.g-1 FW) with 10.5% increase compared to control observed in Mn treatment and just the difference of this treatment with control treatment was significant. By application of Zn, Mn, K and B nano-fertilizer leaf protein content comparing to control treatment significantly increased whereas the difference between Fe and control wasn’t significant. The highest concentration of leaf protein (1.56 mg.g-1 Fw) with 12% increase compared to control treatment observed in K and B treatments whereas the lowest concentration (1.36 mg.g-1 Fw) with 3% decrease compared to control was related to Fe treatment. The different response of studied characteristic to application of various nano-fertilizer showed that different physiological traits hadn’t the similar sensitivity to all of mineral nutrients therefore application of entire nano-fertilizers with the same concentration isn’t scientifically recommendable