اثر كاربرد كمپوست و تركيب كمپوست و بيوچار بر جرم مخصوص ظاهري خاك بستر كاشت و ميزان ظهور و رشد اوليه گياهچه اكوتيپ‌هاي زعفران

The effect of compost and combination of compost and biochar application in soil bulk density of planting bed, seedling emergence rate and early growth of saffron ecotypes

ظهور جوانه زعفران به فشردگي و ساختمان خاك حساس است. جرم مخصوص ظاهري خاك به عنوان مهم­ترين شاخص كيفيت فيزيكي خاك معرفي مي­شود. بر اين اساس اين آزمايش با هدف بررسي اثر كاربرد كمپوست و كمپوست-بيوچار در بستر كاشت بر ميزان ظهور و رشد اوليه گياهچه اكوتيپ­هاي زعفران و ارتباط آن با جرم مخصوص ظاهري خاك انجام شد. تيمارهاي آزمايش شامل بسترهاي كاشت (بدون افزودن ماده آلي (شاهد)، اختلاط 20 تن كمپوست در هكتار و اختلاط 10 تن كمپوست+ 8 تن بيوچار (مواد سلولزي درختان جنگلي) در هكتار) و اكوتيپ­هاي مختلف زعفران (بجستان، استهبان، فردوس، گناباد، نطنز، قائن، سرايان، تربت حيدريه و زرند) بودند. داده­هاي حاصل از آزمايش در قالب طرح بلوك­هاي كامل تصادفي بين بسترهاي كشت مورد تجزيه مركب قرار گرفت. نتايج نشان داد كاربرد كمپوست و كمپوست-بيوچار، پارامترهاي ظهور جوانه اصلي و جوانه­هاي فرعي و همچنين پارامترهاي رشد برگ را نسبت به شاهد بهبود داد. در بين اكوتيپ­ها زرند، تربت حيدريه و استهبان نسبت به ساير اكوتيپ­ها پاسخ متفاوتي از نظر درصد و سرعت ظهور جوانه اصلي به نوع بستر كاشت نشان دادند. تنوع قابل توجهي در بين اكوتيپ­ها از نظر تمام پارامترهاي مورد مطالعه مشاهده شد كه بيانگر سازگاري اكوتيپ­ها به شرايط اقليمي منشأ بنه بود. به­طور كلي اكوتيپ­هاي بجستان، فردوس و قائن از نظر سطح و وزن خشك برگ برتري نشان دادند. كمپوست و كمپوست-بيوچار به­طور معني­داري (12 درصد) موجب كاهش جرم مخصوص ظاهري خاك نسبت به شاهد شدند. تجزيه رگرسيون خطي نشان داد بين جرم مخصوص ظاهري و پارامترهاي مورد بررسي ارتباط منفي وجود داشت و كاهش معني­داري در تمام پارامترهاي مورد بررسي با افزايش جرم مخصوص ظاهري مشاهده شد.

Emergence of saffron buds is sensitive to soil compaction and structure. Soil bulk density is introduced as the most important index of soil physical quality. Accordingly, this study was done to evaluate the effect of compost and compost-biochar in planting bed on the emergence and early seedling growth of saffron ecotypes and its relationship to soil bulk density. Experimental treatments consisted of planting beds (without any organic amendment (control), incorporation of 20 t.ha-1 compost and 10 t.ha-1 compost+ 8 t.ha-1 biochar (cellulosic material of hardwood)) and different ecotypes of saffron (Bajestan, Estahban, Ferdows, Gonabad, Natanz, Qaen, Sarayan, Torbate-Heydarieh and Zarand). Data obtained from experiment were subjected to combined analysis of variance among planting beds based on randomized complete block design. The results showed that application of compost and compost+biochar, improved emergence of the main and lateral buds as well as leaf growth parameters compared to the control. Zarand, Torbate-Heydarieh and Estahban ecotypes responded differently to the planting bed types in terms of emergence percent and rate of main bud compared to other ecotypes. Considerable variation was observed among the ecotypes in terms of all studied parameters, which indicated the adaptability of ecotypes to climatic conditions of corm provenance. Generally, the Bajestan, Ferdows and Qaen ecotypes showed superiority in terms of leaf area and dry weight. Compost and compost-biochar significantly (12%) reduced the soil bulk density compared to the control. Linear regression analysis indicated that there was a negative relationship between soil bulk density and the studied parameters, and significant decrease in all parameters was observed with increasing of soil bulk density.