بررسي دلايل ايجاد و تداوم بحران در عراق با تأكيد بر پيشينۀ ظهور داعش

اين مقاله با بررسي روندهاي چهارگانۀ امنيتي در عراق كنوني، به بررسي دلايل ايجاد و تداوم شرايط بحران­آميز در عراق پرداخته و عوامل مؤثر در اين بحران را با تأكيد بر ظهور داعش در دو سطح داخلي و خارجي احصاء كرده است. اين مقاله درصدد است با تأكيد بر عوامل و متغيرهاي مرتبط با سوابق تاريخي و تعارضات هويتي نظير مسائل مرتبط با اقوام، مذاهب و بافت اجتماعي عراق؛ و نهايتاً تحميل­هاي نظام بين­الملل كه ناشي از مؤلفه‌هايي چون تأثيرپذيري شديد عراق از آن، حضور بازيگران خارجي مداخله‌گر و نگاه منفي كشورهاي عربي به عراق است، چرايي ظهور بحران در قالب گروهي افراط­گرا همچون داعش را بررسي كند. مبناي نظري مقاله، ديدگاهي واقع­گرايانه است كه با روشي توصيفي­ ـ تبييني مبتني بر احصاء مؤلفه‌ها؛ كه در دسته پژوهش­هاي نظري ـ كاربردي قرار مي­گيرد انجام پذيرفته است. سؤال اين است كه: «علل بحران­ها­ و تداوم ناامني­ها در عراق كنوني در سطح داخلي و خارجي چيست؟ و از اين رو چرا گروهي  افراط­گرا چون داعش در عراق بروز و ظهور پيدا كرده است؟». يافته­هاي مقاله حاكي از اين است كه با توجه به عوامل مختلف در سطوح ملي و فراملي در عراق، اين كشور مملو از عوامل بحران­زاي متعددي است كه حتي اگر گروه­هاي مختلف اين كشور به طور نسبي از بن­بست‌هاي سياسي نيز خارج شوند، چنين شرايطي باثبات نبوده و كماكان شكننده خواهد بود؛  لذا همواره مي‌بايد منتظر بي­ثباتي سياسي و ناامني در اين كشور بود. جمع­بندي اينكه با تأكيد بر ظهور گروهي افراط­گرا و تكفيري چون داعش در عراق، واقعيت اين است كه فرونشاندن بحران داعش در شرايط كنوني تنها در حد از دست دادن سرزمين تحت اشغالش محقق شده و سر برآوردن افراط‌گرايي در عراق، در قالب جرياني نوظهور با تكيه بر مؤلفه‌هايي چون نيروي انساني، نيروي ­نظامي و مهم‌تر از آن‌ها «ايدئولوژي» را همچنان محتمل مي‌كند